Grzyby - artykuły

Dodano: 27 października 2004
Trudny to do umiejscowienia przedział czasowy dla grzybiarzy. Prawdziwi grzybiarze, tacy bardzo mocno związani ze swoją pasją nadal przemierzają połacie lasów na terenie całego kraju. Czego szukają? - ktoś zapyta. Szukają przede wszystkim kontaktu z przyrodą, dotleniają swoje organizmy, podziwiają piękno jesiennych form i barw. Nie zapominają również o grzybobraniu. Choć główny wysyp już jest za nami, to nadal można spotkać smaczne maślaki, podgrzybka brunatnego, koźlarze, borowika i kanie. Po nich, przychodzi czas na inne: kilka gatunków gąsek, gąsówek i opieńki, pieniążka maślanego, boczniaka ostrygowatego, zimówkę aksamitnotrzonową, nadal spotykanego łuszczaka zmiennego, łyczaka późnego, wodnichę późnojesienną.
W zależności od warunków atmosferycznych okres ten może trwać do nastania pierwszych śniegów i mrozów.
Poza gatunkami jadalnymi mamy jeszcze ogromną rzeszę owocników niejadalnych i trujących, co jest nie lada "kąskiem" dla ludzi zajmujących się zawodowo i hobbystycznie zbieraniem i oznaczaniem tych grzybów.
Wspomnieć muszę w tym miejscu i o tych, którzy w grzybach znaleźli swoje upodobanie do ich fotografowania. Tak więc, choć już nie tak gremialnie, ale w ciszy i zadumie, z wielką uwagą ludzkie postaci przemieszczają się w poszukiwaniu i zaspakajaniu swoich zaiteresowań.

Przechodząc do omówienia grzybów jadalnych pozyskiwanych w tym okresie zacznę od gąsek - Tricholoma sp.. Muszę jednak zwrócić uwagę na to że, w całej gamie gąsek, są też gatunki trujące i niejadalne, a w Europie rozpoznano i zaliczono do tego rodzaju około 60 gatunków. Trzeba więc mieć się na baczności.
Najpopularniejszą z gąsek jest gąska zielonka - Tricholoma equestre, smaczna i powszechnie zbierana. Inne gatunki jadalne to: gąska ziemista - Tricholoma terreum, rzadko spotykana gąska gołębia - Tricholoma columbetta , gąska niekształtna - Tricholoma portentosum (zwana siwką) oraz gąska srebrzystoszara - Tricholoma scalpturatum, zbierana tylko przez nielicznych "smakoszy".
Bardzo smacznym i polecanym grzybem z gąskowatych jest gąsówka naga - Lepista nuda , bardzo charakterystycznej, fioletowej barwy. Szczególnie smaczna jako marynowana. Drugą smaczną gąsówką jest gąsówka dwubarwna - Lepista personata, masywnej budowy i osiągająca duże rozmiary.
Wymienić należy jeszcze gąsówkę mglistą - Lepista nebularis, która też znajduje zainteresowanie wśród zbierających. Podczas jej gotowania powstaje bardzo niemiły zapach, a ona sama może powodować dolegliwości żołądkowe.

Na pniach drzew liściastych i iglastych oraz wyrastające z ziemi spotykamy opieńki. Potocznie przyjęło się, że jest jeden gatunek opieńki, co jest wielkim nieporozumieniem. Generalnie, z tego rodzaju pozyskuję się tylko kapelusze, młodych owocników wyrastających na drewnie drzew iglastych. Muszą być poddane obróbce termicznej z wstępnym obgotowaniem przez okres co najmniej 30 minut i odlaniem wody.

Do jadalnych grzybów należy też pieniążek maślany - Collybia butyracea, występujący pospolicie w dwóch odmianach. Ma on swoich amatorów zbierania i konsumpcji. Wytrawni smakosze doszukują się przyjemności doznań w spożywaniu potraw sporządzonych z kapeluszy tego owocnika. Trzony są łykowate, więc nie mają zastosowania kulinarnego. Pieniążek maślany jest spotykany do bardzo późna i jest jednym z ostatnich grzybów, które zanikają z nadejściem zimy.

W okresie nastającej późnej jesieni, w młodnikach i lasach sosnowych pojawia się wodnicha jasnożółta - Hygrophorus hypothejus; grzyb jadalny ale o dziwnym, żywicznym smaku. Przypuszczalnie i ten gatunek ma swoich smakoszy, ale osobiście nie spotkałem się z osobami, które ją zbierają.

Spacerując i penetrując las, na pniach drzew liściastych możemy zauważyć w wielkich gromadach owocniki bardzo smacznego boczniaka ostrygowatego - Pleurotus ostreatus. Grzyb nie wymagający przybliżania, gdyż jest masowo uprawiany w celach przemysłowo - handlowych.

Innym grzybem spotykanym również na pniach drzew liściastych jest nie częsty łyczak późny - Sarcomyxa serotina, wyrastający w skupieniach i narastający dachówkowato na siebie.

Kiedy spotkamy podczas naszych wędrówek, grzyba o pięknych wybarwieniach pomarańczowo - złocistych, to będzie nim zimówka aksamitnotrzonowa - Flammulina velutipes.
Przyrządzone z kapeluszy potrawy w postaci zupy lub duszone, zaspokoją gusta nie jednego smakosza. Owocniki wyrastają w okresach bezmroźnych i są odporne na przemarzanie. Pięknym widokiem cieszą oko skupiska tych barwnych grzybów, opasające np. pień topoli, z wystającymi szklistymi kapeluszami pokrytymi w części śnieżną szatą.

Przedstawiając tą porę roku, starałem się przekonać, że warto nawet poza sezonem największego wysypu popularnych gatunków, udać się na wędrówkę do lasu. Jeżeli nie kusi nas pozysk grzybów jadalnych przedstawionych przeze mnie powyżej, to pewnym jest fakt, że doznamy niebywałej korzyści zregenerowania swojego organizmu i podziwiania niepowtarzalnych widoków. Spełniamy tym samym jedną z podstawowych potrzeb człowieka, kryjącą się pod szerokim pojęciem, "coś dla duszy i dla ciała".
W słońcu "babiego lata", życzę właśnie takich pięknych doznań.
Wróć do listy artykułów

Nasza oferta | zobacz pełną ofertę

dysponujemy:
  • inwentaryzacją krajoznawczą regionu
wykonujemy:
  • aktualizacje treści turystycznej map, przewodniki
  • oceny oddziaływań na środowisko (Natura 2000)
  • oceny stanu ekologicznego wód (Ramowa Dyrektywa Wodna UE)
  • prace podwodne, poszukiwawcze
prowadzimy:
  • nurkowania zapoznawcze, turystyczne, szkolenia specjalistyczne
statystyki | realizacja : nesta.net.pl