Dodano: 6 lipca 2006
Nie należy do często spotykanych. Owocniki pojawiają się od lipca do jesieni, pojedynczo lub w grupach po kilka. Występuje w lasach liściastych i mieszanych, w towarzystwie buków i dębów. Lubi miejsca prześwietlone, polany, brzegi lasów i leśne przydroża.
Do rodzaju Boletus należy 49 gatunków. Są to:
- Boletus aereus
- Boletus appendiculatus
- Boletus armeniacus
- Boletus badius
- Boletus betulicola
- Boletus byssinus
- Boletus calopus
- Boletus caucasicus
- Boletus chrysenteron
- Boletus cinnabarinus
- Boletus cisalpinus
- Boletus cookei
- Boletus declivitatum
- Boletus edulis
- Boletus fechtneri
- Boletus ferrugineus
- Boletus flavus
- Boletus fragrans
- Boletus fuligineus
- Boletus impolitus
- Boletus legaliae
- Boletus lignatilis
- Boletus luridus
- Boletus megalosporus
- Boletus moravicus
- Boletus nigricans
- Boletus obscuratus
- Boletus persoonii
- Boletus pinicola
- Boletus pinophilus
- Boletus porosporus
- Boletus pruinatus
- Boletus pseudoregius
- Boletus pseudosulphureus
- Boletus pulverulentus
- Boletus queletii
- Boletus radicans
- Boletus regius
- Boletus reticulatus
- Boletus reticuloceps
- Boletus rhodopurpureus
- Boletus ripariellus
- Boletus rubellus
- Boletus satanas
- Boletus speciosus
- Boletus subappendiculatus
- Boletus subtomentosus
- Boletus torosus
- Boletus xanthocyaneus
Występuje również pod nazwami: Leccinum rubeolarium (Sowerby) Gray; Suillellus luridus (Schaeff.) Murrill; Leccinum luridum (Sowerby) Gray; Boletus luridus Schaeff.; Boletus rubeolarius Bull.
Borowik ponury, Boletus luridus var. luridus Schaeff. 1774 | systematyka |
|
|---|---|
| budowa | Kapelusz w barwie oliwkowożółty do brązowawego. Często w kolorze żółty lub żółtopomarańczowy, a nawet jasnokarminowoczerwony. Średnica od 40 do 200 mm. W kształcie za młodu półkulisty, z wiekiem wypukły, rozpostarty i spłaszczony. Powierzchnia skórki zamszowata, następnie gładka i delikatnie jedwabiście połyskliwa. Sucha, a uszkodzona natychmiast ciemniejąca. Pory początkowo w kolorze żółtawe, pomarańczowe, a następnie ceglastoczerwone do tabaczkowych. Na starość z oliwkowym odcieniem. Uciśnięte, lub przekrojone sinieją. Drobne, kanciaste. Rurki w młodych owocnikach kolory żółtego z odcieniem oliwkowym. Mogą być również cytrynowożółte, zieleniejące lub nabierające barwy oliwkowej. Do 35 mm długości. Wycięte przy trzonie. Uszkodzone błękitnieją. Trzon zasadniczo trójbarwny. Od góry żółtawy, w środku intensywnie czerwony i u podstawy karminowy. Na powierzchni pokryty bardzo wyraźną, wydłużoną siatką w kolorze czerwonym, która uwidacznia się coraz wyraźniej z wiekiem grzyba. Długości od 40 do 150 mm. Grubości od 20 do 80 mm Równogruby, odwrotnie maczugowaty lub baryłkowaty. Zwężony w korzeń u podstawy. Często wygięty. Wewnątrz pełny. Mięsisty, podobnie jak kapelusz w miejscach uszkodzenia niebieszczejący. Podstawa często zasnuta białą grzybnią wiążącą resztki substratu. Miąższ w kapeluszu w kolorze cielistożółtym, a u podstawy trzonu burgundowy. Gruby, zwarty i mięsisty. Przekrojony natychmiast sinieje, a następnie szarzeje. Zapach nieznacznie grzybowy. Smak łagodny lub lekko gorzkawy. Zarodniki w wysypie barwy oliwkowej lub oliwkowobrązowej. W kształcie elipsoidalne do wrzecionowatych. Powierzchniowo gładkie. W barwie brązowożółtawe. Wielkości od 11 do 16 x od 5,5 do 6,5 µm. |
| uwagi | Niejadalny, a nawet lekko trujący, kiedy spożyje się go na surowo. Jest jednak zbierany i spożywany w niektórych rejonach kraju, po uprzednim odpowiednim przygotowaniu. Uważa się, że ma specjalne właściwości, stąd jego nazwa zwyczajowa „pociec”, to znaczy grzyb na poty. Zaleca się osobom które spożywają ten gatunek w postaci termicznie przygotowanych potraw, aby nie korzystały przy tym z picia alkoholu. Gatunek podobny to: borowik ceglastopory - Boletus erythropus (Fr.) Krmbh. oraz borowik żółtopory - Boletus calopus Pers. Inne nazwy to: dębiak, gniewos, gorzkul, grzyb diabelski, grzyb ponury, grzyb świniak, czarci, śniak, siniak, siniuch, świniak wilczy, krasik, poddębniak, pociec, pociech, podciep, pociak, podciecz, podsiecz, ponury, potecz. |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
