Rzeki, źródła i kanały

Największe dopływy prawobrzeżne to Gardęga, Młynówka i Prenczawa, a lewobrzeżne to Gać i Lutryna.
Na odcinku kilkunastu kilometrów rzeka została objęta ochroną rezerwatową - Rezerwat Dolina Osy.
Rzeka przepływa przez takie jeziora jak: Parkun, Osa, Gardzień, Szymbarskie, Ząbrowo, Popówko, Trupel, Pławęż.
Wody rzeki, jej dopływów od 50 metrów poniżej wypływu z jeziora Popówko do jeziora Trupel, z wyłączeniem dopływu z jeziora Gulbińskiego obejmuje obwód rybacki rzeki Osy nr 3. Użytkownikiem obwodu jest Okręg Polskiego Związku Wędkarskiego w Toruniu.

Niewielki ciek będący połączeniem jeziora Orzysz z Rostkami.

Górny odcinek Omulwi, do jeziora Omulew nosi nazwę Strugi Koniuszyn. Rzeka ta, stanowi przepiękny odcinek spływu kajakowego. Przepływa wśród lasów Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej.
W jej dolinie utworzone zostały rezerwaty: Dolina Omulwi i Małga.