Dodano: 0 0000
Bylina wodna. Liście: pływające, duże, o blaszce skórzastej i szerokojajowatej, długości do 40 cm, sercowato wciętej u nasady, z bardzo długimi ogonkami (do 3 m).. Łodyga: w postaci długiego, pełzającego i zakorzeniającego się w dnie kłącza. Kwiaty: żółte, silnie pachnące, osadzone na długich szypułach, wystające nad powierzchnię wody; elementy kwiatu spiralnie osadzone na obrastającym słupek dnie kwiatowym; działek kielicha 5, barwy żółtej: korona składa się z żółtych płatków miodnikowych, stopniowo przechodzących w pręciki; słupek jeden zbudowany z wielu zrośniętych ze sobą owocolistków. Okres kwitnienia: od maja do września. Owoc: to mięsista torebka w kształcie gruszki, długości do 4 cm, wypełniona jajowatymi nasionami, które otacza galaretowaty śluz z licznymi pęcherzykami powietrza umożliwiającymi unoszenie się na wodzie.
Grążel żółty, Nuphar lutea (N. luteum) | systematyka |
|
|---|---|
| wygląd | Bylina wodna. Liście: pływające, duże, o blaszce skórzastej i szerokojajowatej, długości do 40 cm, sercowato wciętej u nasady, z bardzo długimi ogonkami (do 3 m).. Łodyga: w postaci długiego, pełzającego i zakorzeniającego się w dnie kłącza. Kwiaty: żółte, silnie pachnące, osadzone na długich szypułach, wystające nad powierzchnię wody; elementy kwiatu spiralnie osadzone na obrastającym słupek dnie kwiatowym; działek kielicha 5, barwy żółtej: korona składa się z żółtych płatków miodnikowych, stopniowo przechodzących w pręciki; słupek jeden zbudowany z wielu zrośniętych ze sobą owocolistków. Okres kwitnienia: od maja do września. Owoc: to mięsista torebka w kształcie gruszki, długości do 4 cm, wypełniona jajowatymi nasionami, które otacza galaretowaty śluz z licznymi pęcherzykami powietrza umożliwiającymi unoszenie się na wodzie. |
| wymiary | Zależą od głębokości wody, zazwyczaj długość ogonków liściowych i szypuł kwiatowych wynosi od 0,1 do 2 m (maksymalnie do 5 m). |
| występowanie | Zasięg występowania obejmuje prawie całą Europę oraz środkową i zachodnią Azję. Gatunek porasta różnego typu zbiorniki wodne niżu, gdzie jest rozpowszechniony, rzadki natomiast w niższych położeniach górskich. Rośnie razem z grzybieniem białym w sąsiedztwie szuwarów. |
| ochrona | Gatunek objęty ochroną częściową od 2004 r. Od października 2014 roku nie jest chroniony. Głównym zagrożeniem jest zanieczyszczanie wód ściekami oraz intensywne użytkowanie turystyczne strefy przybrzeżnej zbiorników oraz pozyskiwanie roślin ze względu na walory dekoracyjne. |
| uwagi | Grążel żółty wykazuje dużą zmienność pod względem wielkości liści i kwiatów, barwy okwiatu, owłosienia oraz kształtu tarczy znamienia. W przemyśle farmaceutycznym znalazły zastosowanie kłącza grążela, które zawierają między innymi alkaloidy (nufarynę, nufarydynę), glikozydy (nimfeinę) oraz garbniki. W małych dawkach substancje te mają właściwości pobudzające, natomiast większe dawki mogą wywołać porażenie. Z tej też przyczyny powinny być stosowane pod ścisłym nadzorem lekarza. Kiedyś wykorzystywano ją jako środek grzybo- i bakteriobójczy, także przeciw rzęsistkom. Ma właściwości uspokajające, powoduje również zaparcia. Obecnie grążel stosowany jest w homeopatii, jako środek uspokajający. |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
