Dodano: 24 kwietnia 2007
Niewielki gatunek chrząszcza. Ciało wysmukłe, wydłużone i delikatnie wypukłe. Barwa podstawowa ciała brunatna, często z lśniącym połyskiem.
Głowa w zarysie trójkątna. Najszersza tuż za oczami. U nasady przewężona tak, że powstaje krótki odcinek nazywany szyją. Na grzbietowej powierzchni głowy znajdują się dwie bruzdy rozdzielające powierzchnię głowy na trzy listewki, z których środkowa jest najszersza. Czułka 11-członowe, poszczególne człony kuliste, jedynie człon ostatni na końcu zaostrzony. Oczy dość duże, nieznacznie wystające z głowy na boki.
Na powierzchni przedplecza znajdują się trzy głęboko zarysowane bruzdy rozdzielające grzbietową powierzchnię przedplecza na cztery listewki. Bruzdy boczne maja niekompletny przebieg – kończą się przed brzegiem przednim przedplecza, natomiast bruzda środkowa przebiega od brzegu przedniego aż po nasadę przedplecza. Dno bruzd jest pomarszczone.
Tarczka bardzo mała, praktycznie niewidoczna.
Pokrywy wydłużone. Na ich urzeźbienie składa się 7 bruzd wypełnionych pojedynczymi rzędami dość dużych punktów oraz wypukłości między bruzdami nazywane listewkami lub zagonikami. Zagoniki: 5 i 7 w tylnej części pokryw tworzą odstający fałd.
Skrzydła błoniaste dobrze wykształcone, jest to gatunek latający.
Głowa w zarysie trójkątna. Najszersza tuż za oczami. U nasady przewężona tak, że powstaje krótki odcinek nazywany szyją. Na grzbietowej powierzchni głowy znajdują się dwie bruzdy rozdzielające powierzchnię głowy na trzy listewki, z których środkowa jest najszersza. Czułka 11-członowe, poszczególne człony kuliste, jedynie człon ostatni na końcu zaostrzony. Oczy dość duże, nieznacznie wystające z głowy na boki.
Na powierzchni przedplecza znajdują się trzy głęboko zarysowane bruzdy rozdzielające grzbietową powierzchnię przedplecza na cztery listewki. Bruzdy boczne maja niekompletny przebieg – kończą się przed brzegiem przednim przedplecza, natomiast bruzda środkowa przebiega od brzegu przedniego aż po nasadę przedplecza. Dno bruzd jest pomarszczone.
Tarczka bardzo mała, praktycznie niewidoczna.
Pokrywy wydłużone. Na ich urzeźbienie składa się 7 bruzd wypełnionych pojedynczymi rzędami dość dużych punktów oraz wypukłości między bruzdami nazywane listewkami lub zagonikami. Zagoniki: 5 i 7 w tylnej części pokryw tworzą odstający fałd.
Skrzydła błoniaste dobrze wykształcone, jest to gatunek latający.
Zagłębek bruzdkowany, Rhysodes sulcatus | systematyka | Rząd: chrząszcze (Coleoptera) Podrząd: chrząszcze drapieżne (Adephaga) Nadrodzina: biegaczokształtne (Caraboidea) Rodzina: zagłębkowate (Rhysodoidae) Rodzaj: zagłębek (Rhysodes) Gatunek: zagłębek bruzdkowany (Rhysodes sulcatus) |
|
|---|---|---|
| wygląd | Niewielki gatunek chrząszcza. Ciało wysmukłe, wydłużone i delikatnie wypukłe. Barwa podstawowa ciała brunatna, często z lśniącym połyskiem. Głowa w zarysie trójkątna. Najszersza tuż za oczami. U nasady przewężona tak, że powstaje krótki odcinek nazywany szyją. Na grzbietowej powierzchni głowy znajdują się dwie bruzdy rozdzielające powierzchnię głowy na trzy listewki, z których środkowa jest najszersza. Czułka 11-członowe, poszczególne człony kuliste, jedynie człon ostatni na końcu zaostrzony. Oczy dość duże, nieznacznie wystające z głowy na boki. Na powierzchni przedplecza znajdują się trzy głęboko zarysowane bruzdy rozdzielające grzbietową powierzchnię przedplecza na cztery listewki. Bruzdy boczne maja niekompletny przebieg – kończą się przed brzegiem przednim przedplecza, natomiast bruzda środkowa przebiega od brzegu przedniego aż po nasadę przedplecza. Dno bruzd jest pomarszczone. Tarczka bardzo mała, praktycznie niewidoczna. Pokrywy wydłużone. Na ich urzeźbienie składa się 7 bruzd wypełnionych pojedynczymi rzędami dość dużych punktów oraz wypukłości między bruzdami nazywane listewkami lub zagonikami. Zagoniki: 5 i 7 w tylnej części pokryw tworzą odstający fałd. Skrzydła błoniaste dobrze wykształcone, jest to gatunek latający. |
|
| występowanie | Gatunek rozsiedlony od Hiszpanii i Francji na zachodzie po Ałtaj na wschodzie. Znany jest ponadto z Kaukazu i Azji Mniejszej. W Europie zasiedla południowe prowincje Szwecji, Polskę, Austrię, Czechy i kraje bałkańskie oraz Grecję i Włochy. Pewna populacja żyje także na pograniczu Hiszpanii i Francji w Pirenejach. W Polsce jest gatunkiem bardzo rzadkim. Pewne, istniejące stanowiska jego występowania leżą na Roztoczu, w Puszczy Białowieskiej, Świętokrzyskim Parku Narodowym i w Beskidzie Niskim. Dorosłe chrząszcze prowadzą skryty tryb życia. Spotyka się je pod korą, w próchnie lub w opuszczonych korytarzach większych gatunków chrząszczy ksylofagicznych. Gatunek ten jest uznawany za relikt lasów pierwotnych. Obecnie zasiedla lasy liściaste i mieszane na niżu i w rejonach podgórskich. |
|
| pokarm | W naszym klimacie larwy żerują w takich drzewach jak: topola biała, topola czarna, buk, osika i jodła. Skład pokarmu dorosłych chrząszczy nie jest poznany. | |
| ochrona | Zagłębek bruzdkowany podlega ścisłej ochronie gatunkowej i wymaga ochrony czynnej. Umieszczony jest na Czerwonej Liście Zwierząt Zagrożonych i Ginących z kategorią EN – gatunek silnie zagrożony oraz z tą sama kategorią w Czerwonej Księdze Zwierząt – Bezkręgowce. Umieszczony w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej Unii Europejskiej. Zagrożenia Największym zagrożeniem dla gatunku jest intensywna gospodarka leśna prowadząca głównie do zanikania starodrzewi mieszanych i zastępowania ich monokulturami drzew w celach produkcyjnych. Dodatkowo lasy podlegają oczyszczaniu z murszejącego drewna i starych, powalonych drzew, które są baza pokarmową larw zagłębka. W celu ochrony tego gatunku należałoby dążyć do ochrony oddziałów leśnych ze starodrzewiem, gdzie stwierdzono występowanie tego gatunku. Można by także zabiegać o pozostawianie w lasach zwalonych i murszejących pni starych drzew, zwłaszcza na terenach, gdzie ten gatunek występuje. Zagłębek znany jest z parków narodowych: Białowieskiego, Świętokrzyskiego i Roztoczańskiego co z pewnością ma pozytywny wpływ na ochronę tego gatunku. Zagłębek może występować w siedliskach z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej Unii Europejskiej, co ma wpływ na jego ochronę poprzez ochronę tych siedlisk. Siedliska te to: wyżynny bór jodłowy mieszany, kwaśne świerczyny górskie i wysokogórskie Ochrona miejsc występowania zagłębka z pewnością przyczyni się do ochrony innych gatunków owadów sapkroksylicznych, których rozwój także wymaga obecności murszejącego drewna starych pni. |
|
| biologia | Gatunek przechodzi cały cykl rozwojowy w ciągu dwóch lat. Dorosłe owady wylęgają się pod koniec lata (przełom lipca i sierpnia). Następnie pozostają w szczelinach kory lub kolebkach poczwarkowych do wiosny kolejnego roku. Dopiero wówczas następuje kopulacja i składanie jaj przez ten gatunek. Larwy wylęgają się dość szybko i pojawiają się już na przełomie kwietnia i maja. Chodniki żerowe (umieszczone w miękkim, próchniejącym drewnie, przerośniętym grzybnią) larw są dość gęsto umieszczone i najczęściej leżą w orientacji osi pnia. Okres rozwojowy larw trwa do lata kolejnego roku z przerwą na zimowanie. Pod koniec żerowania larwa buduje na końcu chodnika kolebkę poczwarkową. Czas stadium poczwarki trwa około 12 – 16 dni..
|
|
| piśmiennictwo |
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej.
Komentarze
Brak komentarzy.
