Dodano: 1 lutego 2006
Bardzo charakterystyczne i niespotykane u innych ptaków jest zakończenie lotek ramieniowych w postaci jaskrawo czerwonych jakby plastikowych pałeczek. Pałeczki te najpiękniej wykształcają się u dorosłych samców. W locie od spodu poza jaskrawożółtym zakończeniem lotek zauważymy również rudo-brązowe zabarwienie pokryw podogonowych.
W locie jemiołuszka przypomina sylwetką szpaka, podobnie ma krótkie, ostro zakończone skrzydła i pękaty tułów. W locie szeroko rozkłada okrągły ogon. Dziób krótki, stosunkowo silny.
Jemiołuszka, Bombycilla garrulus | systematyka | Rząd: Wróblowe (Passeriformes) Rodzina: Jemiołuszki (Bombycillidae) |
|---|---|
| wygląd | Pozornie szaro ubarwiony ptak wielkości szpaka, jednak po bliższym przyjrzeniu się zauważamy, że upierzenie jemiołuszki jest koloru cynamonowego. Delikatne pastele kontrastują z jaskrawożółtym zakończeniem lotek i sterówek. Do tego czarne gardło i wyraźny czarny pas przechodzący przez głowę od dzioba aż za oko. Na głowie wyraźny czub z delikatnych piór w kolorze nieco jaśniejszym od ciała. Bardzo charakterystyczne i niespotykane u innych ptaków jest zakończenie lotek ramieniowych w postaci jaskrawo czerwonych jakby plastikowych pałeczek. Pałeczki te najpiękniej wykształcają się u dorosłych samców. W locie od spodu poza jaskrawożółtym zakończeniem lotek zauważymy również rudo-brązowe zabarwienie pokryw podogonowych. W locie jemiołuszka przypomina sylwetką szpaka, podobnie ma krótkie, ostro zakończone skrzydła i pękaty tułów. W locie szeroko rozkłada okrągły ogon. Dziób krótki, stosunkowo silny. |
| występowanie | Jemiołuszkę możemy zobaczyć w Polsce jedynie w okresie od X do IV. Najliczniej w zimie. Pojawia się zwykle w północno-wschodniej Polsce, sporadycznie spotykana w innych częściach kraju, ale w niektóre zimy zalatuje również na południe i zachód Europy. Notowano również obserwacje jemiołuszki z terenu Polski w maju, ale są to sporadyczne obserwacje pojedynczych ptaków. Nigdy nie zanotowano lęgowej jemiołuszki w Polsce. Ptaki te lęgną się wyłącznie na północy Europy, Azji i Ameryki. W Europie ich zasięg to wschodnia część Finlandii oraz północna Rosja. |
| pokarm | Zimą drobne owoce min. jarzębiny, berberysu, jemioły, głogu, śnieguliczki. W okresie wiosenno-letnim owady. |
| gniazdo | Jemiołuszki gniazda zakładają w lasach tajgi, na drzewach iglastych. Najczęściej na terenie bagiennym. Niewiele jest obserwacji ptaków przy lęgach. Gniazdo wiją z gałązek świerka, porostów, trawy, wyścielają je sierścią reniferów i piórkami. |
| jaja | Jaja zwykle 4-6 są koloru szarego z odcieniem niebieskim lub brązowym z ciemnymi plamami. |
| uwagi | W Olsztynie jemiołuszki pojawiają się regularnie, każdego roku. Po ich odlocie jarzębiny przy chodnikach są całkowicie ogołocone. Nie darują również berberysom i innym krzewom rosnącym na osiedlach. Jemiołuszka jak sama nazwa wskazuje musi mieć coś wspólnego z jemiołą. Otóż, kiedy ptaki znajdą lipę porośniętą jemiołą to - jak w przypadku wszystkich małych owoców – natychmiast biorą się za jej całkowite ogołocenie. Jednak ptaki te nie są w stanie strawić nasionka owocu jemioły i jego kleistej otoczki. Nasionka po strawieniu owocu są wydalane masowo na gałęzie i pnie drzew. Kleista otoczka oblepia korę i w ten sposób przymocowane nasionko może się rozwijać. Zatem jemiołuszki przyczyniają się do rozsiewania jemioły |
| biologia | Niewiele wiemy o jemiołuszkach, ze względu na ich skryty tryb życia na północy Europy. Jednak obserwując te ptaki zimą trudno oprzeć się wrażeniu, że nie boją się człowieka. Faktycznie jemiołuszki przebywając na zimnej północy nie mają częstego kontaktu z człowiekiem, zatem nie kojarzą go z zagrożeniem. Stadko jemiołuszek potrafi przysiąść na krzewie tuż przy chodniku i nawet, jeśli zatrzymamy się przy nich, to zazwyczaj pozwalają się podejść na metr, czy dwa. Jemiołuszka zimą odżywia się wszelkimi niewielkimi owocami, które może rozdrobnić i połknąć. Zimują w stadach od kilkunastu do nawet kilkuset osobników. Często jak chmura spadają na krzewy, żeby zaraz wzbić się znowu na wyższe drzewa, albo zakołować nad nimi, po czym znowu wracają do owoców. Po godzinie, gdy wszystko jest już zjedzone przenoszą się nagle w inne miejsce. Jemiołuszka w okresie lęgowym jest ptakiem typowo leśnym, zasiedlającym północne lasy tajgi. Tam też żywi się owadami łapanymi wlocie. Głos jemiołuszki, który słyszymy zimą to delikatne, metaliczne cirr, cirr. Odzywa się całe stadko, co wywołuje wrażenie dźwięczących dzwonków. Opracowanie: Danuta Pepłowska |
| piśmiennictwo |
Komentarze
andrzej medivet@interia.pl
24 lutego 2009
2 dni temu przysiadło całe stadko ok 30-40 jemiołuszk na jabłoni przy domu. Piękne ptaki i piękny śpiew jakby dzwonienie delikatnych dzwoneczków
Jerzy Święch nowatech@op.pl
13 stycznia 2009
Mieszkam w Sosnowcuprzy ulicy Reymonta.Tuż obok przy
ulicy rośnie duże drzewo, oblepione owocami typu jarzębina
Dzisiaj rano pod tym drzewem leżało kilka prawie martwych
jemiołuszek. Trzy odratowaliśmy. Mamy podejrzenie, że uderzyly w tuż obok duze okno wystawowe. Tak nam żal.
jozef piotr annajozef@o2.pl
13 stycznia 2009
To jest chyba to! W ostatnich dniach osiedle opanowało poężne liczebnie stado ptaków (1ooo-2000 szt), Ogołac ają wszystkie owoce jarzębin , głogów i głogopodobnych
Ludzi się nie boją , można podejść na 2 m . Płoszą się na widok nadjeżdżających aut . Wtedy uciekają na szczyty drzewopoli.. W stosunku do opisu jemiołuszki , z wyglądu są podobne , lecz nie widać charakterystycznych ubarwień. Jest czubek na głowie , wielkość jak opis jemiołuszki . Kolor szaroczarny , Zadnych wtrąceń kolorowych. Latają całym stadem , ewolucje w locie i aktywność lotu podobna szpakom. Nigdy na tym terenie ich nie było ! -Siemianowice śl-
Lilka lilian@vp.pl
28 grudnia 2008
Na mojej czereśni przysiadlo stado jemiołuszek, tak na oko 30-40 sztuk. Widok zapierający dech w piersi. Nie mogłam się oprzeć i sfilmowałam je. Teraz mam pamiątkę:))
Jarek
28 grudnia 2008
W Gajówce Wschodniej mamy widok z okna na gromadkę 30 jemiołuszek.
