Dodano: 0 0000
Gil jest ptakiem dobrze zauważalnym dzięki swoim jaskrawym kolorom. Zwłaszcza zimą często zauważamy gile, wyróżniające się na śniegu.
Jest to ptak o korpulentnej sylwetce, krępy a zarazem dość duży w porównaniu z sikorami, czy wróblami. Samiec ma jaskrawoczerwoną pierś i brzuch, niektórzy nazywają ten kolor karminowym. Samica ma brzuch i pierś wybarwione cynamonowo, wpadające w szare. Głowa u obu płci jest czarna, poza policzkiem i karkiem. Policzek jest w kolorze piersi. Czarna plama na głowie przechodzi aż pod dziób, przez co gil wygląda jakby miał maseczkę wokół dzioba. Szyja gila jest krótka, szeroka, ogon długi na połowę ciała – czarny, lekko wcięty. Skrzydło czarne z wyraźną biała pręgą. Grzbiet jest szaroniebieski u samca, u samicy cynamonowoszary, nieodróżniający się raczej od piersi i brzucha. Wyraźny jest także biały kolor na kuprze widoczny zwłaszcza wyraźnie na nadogoniu, od góry. Dziób gila jest krótki, szeroki i bardzo mocny - zakończony ostro. Kolor dzioba czarny.
Upierzenia jest gęste i puchate, przez co ptak wydaje się jeszcze większy. W całej Europie występują podgatunki różniące się nieco ubarwieniem.
Jest to ptak o korpulentnej sylwetce, krępy a zarazem dość duży w porównaniu z sikorami, czy wróblami. Samiec ma jaskrawoczerwoną pierś i brzuch, niektórzy nazywają ten kolor karminowym. Samica ma brzuch i pierś wybarwione cynamonowo, wpadające w szare. Głowa u obu płci jest czarna, poza policzkiem i karkiem. Policzek jest w kolorze piersi. Czarna plama na głowie przechodzi aż pod dziób, przez co gil wygląda jakby miał maseczkę wokół dzioba. Szyja gila jest krótka, szeroka, ogon długi na połowę ciała – czarny, lekko wcięty. Skrzydło czarne z wyraźną biała pręgą. Grzbiet jest szaroniebieski u samca, u samicy cynamonowoszary, nieodróżniający się raczej od piersi i brzucha. Wyraźny jest także biały kolor na kuprze widoczny zwłaszcza wyraźnie na nadogoniu, od góry. Dziób gila jest krótki, szeroki i bardzo mocny - zakończony ostro. Kolor dzioba czarny.
Upierzenia jest gęste i puchate, przez co ptak wydaje się jeszcze większy. W całej Europie występują podgatunki różniące się nieco ubarwieniem.
Gil, Pyrrhula pyrrhula | systematyka | Systematyka: Rząd: Wróblowe (Passeriformes) Rodzina: Łuszczaki (Fringillidae) |
|---|---|
| wygląd | Gil jest ptakiem dobrze zauważalnym dzięki swoim jaskrawym kolorom. Zwłaszcza zimą często zauważamy gile, wyróżniające się na śniegu. Jest to ptak o korpulentnej sylwetce, krępy a zarazem dość duży w porównaniu z sikorami, czy wróblami. Samiec ma jaskrawoczerwoną pierś i brzuch, niektórzy nazywają ten kolor karminowym. Samica ma brzuch i pierś wybarwione cynamonowo, wpadające w szare. Głowa u obu płci jest czarna, poza policzkiem i karkiem. Policzek jest w kolorze piersi. Czarna plama na głowie przechodzi aż pod dziób, przez co gil wygląda jakby miał maseczkę wokół dzioba. Szyja gila jest krótka, szeroka, ogon długi na połowę ciała – czarny, lekko wcięty. Skrzydło czarne z wyraźną biała pręgą. Grzbiet jest szaroniebieski u samca, u samicy cynamonowoszary, nieodróżniający się raczej od piersi i brzucha. Wyraźny jest także biały kolor na kuprze widoczny zwłaszcza wyraźnie na nadogoniu, od góry. Dziób gila jest krótki, szeroki i bardzo mocny - zakończony ostro. Kolor dzioba czarny. Upierzenia jest gęste i puchate, przez co ptak wydaje się jeszcze większy. W całej Europie występują podgatunki różniące się nieco ubarwieniem. |
| występowanie | W okresie lęgowym i przez cały rok Europa poza zachodnią częścią Półwyspu Iberyjskiego i Europa południowo-wschodnią. W okresie zimowym spotkamy gile także na południu i wschodzie Europy. Na północy Europy gile obserwujemy tylko w okresie letnim - lęgowym. Gil swym zasięgiem obejmuje Azję umiarkowaną aż po Japonię. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu uważano gila za gatunek górski, niepojawiający się na niżu Polski. Jednak obecnie obserwujemy, że gatunek ten gnieździ się wszędzie w Polsce. W górach dochodzi do 1580 m n.p.m. Również bardzo popularny jest na północy i zachodzie kraju. Spotykamy go w zasadzie we wszystkich typach lasu, również w pobliżu domostw i wsi, jeśli tylko znajdzie tam iglaste drzewa lub krzewy. |
| pokarm | Gil jest łuszczakiem, zatem jego głównym menu są nasiona i owoce. Owady zjada sporadycznie. Silny, twardy dziób jest przystosowany do rozłupywania pestek wiśni, słonecznika, jarzębiny czy do rozgniatania nasion chwastów. Młode początkowo są karmione owadami, potem dieta jest uzupełniana pędami i nasionami, w tym również tymi, które wypadają z szyszek świerków i sosen. Gil także nie gardzi wiosną młodymi paczkami drzew i krzewów. Zimą gile chętnie jędzą wszelkie nasiona zbóż, słonecznik, siemię lniane i kasze. |
| gniazdo | Najczęściej zakładane jest w gałęziach świerka, lub jałowca. W suchych borach sosnowych, gdzie jałowce rosną bardzo licznie, gile spotykamy dość często, pomimo, że teren jest bardzo ubogi i brak tam bogatego podszytu. W górach, np. w lesie bukowym, jeśli brak jest drzew iglastych gil założy gniazdo w gęstych krzewach liściastych. Gniazdo jest zakładane najczęściej na wysokości 1,5 do 2 m. Zbudowane jest z delikatnych gałązek świerkowych i wyścielone sierścią zajęcy i saren. Jajka w liczbie 4 do 5 są ubarwione jasnoniebiesko i upstrzone rdzawymi i fioletowawymi szlaczkami i kreskami. Gile wyprowadzają zwykle dwa legi w roku, w maju i w lipcu. |
| uwagi | Gil nazywany jest również ze staropolska popkiem. Po rosyjsku snigir, po francusku bouvreuil ponceau, po niemiecku Gimpel i po angielsku bullfinch. Zmienne rozmiary gili ze względu na rozmieszczenie geograficzne są zgodne z tzw. Regułą Bergmanna. Mówi ona, że gatunki i podgatunki żyjące w zimniejszym klimacie mają większą masę ciała, niż spokrewnione z nimi zwierzęta żyjące w klimacie cieplejszym. |
| biologia | Gile są nam dobrze znane zwłaszcza z okresu zimowego, kiedy to stadkami przebywają w pobliżu osiedli ludzkich, na polach i przy drogach. Jednak w okresie lęgowym spotykamy te ptaki rzadziej. Wówczas prowadzą one bardziej skryty tryb życia i przebywają w lasach. Najczęściej ptaki te latem zaobserwujemy w pobliżu drzew i krzewów z małymi owocami. Gile nie są płochliwe, raczej spokojne i mało ruchliwe, co stwarza wrażenie, że są leniuchami objadającymi się cały dzien. Spacerując w maju po lesie mieszanym możemy zaobserwować samca gila siedzącego na niewielkim świerku i snującego swą żałosną pieśń. Jest to cichy śpiew, podobny do skrzypienia drzwi od furtki i dźwięku drewnianej piszczałki. Śpiew jest miękki i budzi żal, nie jest to wesoła pieśń miłosna. Niegdyś rozumiano ją jako: „ Michał-duli, duli, skocz przez kij”. Zima gile nawołują się krótkimi skrzypiącymi dźwiękami „piu, pyt”. Gile, które u nas obserwujemy zimą to przeważnie ptaki z północy i północnego - wschodu Europy, dość duże i puchate. Nasze gile zostają na miejscu, bądź przenoszą się nieco na południe Europy, jednak jest ich niewiele, natomiast gile przylatujące z północy są dość liczne i w okresie zimowym przerastają liczebnie nasze rodzime osobniki. Opracowanie: Danuta Pepłowska |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Aneta Polak anetka.polak@interia.pl
25 stycznia 2012
no cóż muszę powiedziec że ktokolwiek to napisał , bardzo mi sie przydało na wypracowanie o gilu!
mariusz mazurczak m_mazurczak@gazeta.pl
28 września 2004
Z moich obserwacji:
Dość pospolity ptak w rejonie Ostródy . Wczesną wiosną stada liczące do 30 osobników.
