Dodano: 0 0000
Samiec - wierzch skrzydeł barwy cytrynowożółtej, wzdłuż brzegów bocznych obu skrzydeł ciągnie się u niego dość szeroka ciemna przepaska dobrze odgraniczona od otoczenia. Oba dolne skrzydła samca pod spodem są barwy brudnożółtej, która powstaje wskutek przyprószenia żółtego tła ciemniejszymi łuseczkami. Na spodzie skrzydła przedniego i tylnego, mniej więcej w środku długości występuje plamka. Na skrzydłach górnych jest to biała plamka w czarnej obwódce, natomiast na skrzydle dolnym jest to biała plamka w brunatnej obwódce.
Samica - ma skrzydła barwy białej lub kremowej, bardzo rzadko znajdowane są samice o skrzydłach brudnożółtych. Posiada ona podobnie jak samiec szeroką ciemna przepaskę, która jest rozmyta i niewyraźnie odgraniczona od tła skrzydeł. Na górnym skrzydle w okolicy komórki środkowej występuje mała ciemna plamka. Spód skrzydeł górnych ma tło białe z przyżółconym wierzchołkiem, natomiast skrzydło dolne ma podobnie ubarwione do samca. Na spodniej stronie skrzydeł obu par znajdują się podobne plamki jak u samca.
Samica - ma skrzydła barwy białej lub kremowej, bardzo rzadko znajdowane są samice o skrzydłach brudnożółtych. Posiada ona podobnie jak samiec szeroką ciemna przepaskę, która jest rozmyta i niewyraźnie odgraniczona od tła skrzydeł. Na górnym skrzydle w okolicy komórki środkowej występuje mała ciemna plamka. Spód skrzydeł górnych ma tło białe z przyżółconym wierzchołkiem, natomiast skrzydło dolne ma podobnie ubarwione do samca. Na spodniej stronie skrzydeł obu par znajdują się podobne plamki jak u samca.
Szlaczkoń torfowiec, Colias palaeno (L.) | systematyka | Rząd: motyle (Lepidoptera)br />
Podrząd: wędzidełkowce (Heteroneura) Nadrodzina: paziokształtne (Papilonoidea) Rodzina: bielinkowate (Pieridae) Podrodzina: szlaczkonie (Coliadinae) Rodzaj: szlaczkoń (Colias) Gatunek: szlaczkoń torfowiec (Colias paleano) |
|
|---|---|---|
| wygląd | Samiec - wierzch skrzydeł barwy cytrynowożółtej, wzdłuż brzegów bocznych obu skrzydeł ciągnie się u niego dość szeroka ciemna przepaska dobrze odgraniczona od otoczenia. Oba dolne skrzydła samca pod spodem są barwy brudnożółtej, która powstaje wskutek przyprószenia żółtego tła ciemniejszymi łuseczkami. Na spodzie skrzydła przedniego i tylnego, mniej więcej w środku długości występuje plamka. Na skrzydłach górnych jest to biała plamka w czarnej obwódce, natomiast na skrzydle dolnym jest to biała plamka w brunatnej obwódce. Samica - ma skrzydła barwy białej lub kremowej, bardzo rzadko znajdowane są samice o skrzydłach brudnożółtych. Posiada ona podobnie jak samiec szeroką ciemna przepaskę, która jest rozmyta i niewyraźnie odgraniczona od tła skrzydeł. Na górnym skrzydle w okolicy komórki środkowej występuje mała ciemna plamka. Spód skrzydeł górnych ma tło białe z przyżółconym wierzchołkiem, natomiast skrzydło dolne ma podobnie ubarwione do samca. Na spodniej stronie skrzydeł obu par znajdują się podobne plamki jak u samca. |
|
| występowanie | Gatunek znany z Europy środkowej i północnej, północnej Azji i północnej części Ameryki Północnej. W Europie główne centra występowania skupiają się na Półwyspie Skandynawskim, głównie w Finlandii oraz w Alpach. W kraju znany z niewielu rozproszonych stanowisk wzdłuż wschodniej granicy od Suwalszczyzny aż po Bieszczady. Niewielkie populacje występują w Karkonoszach, Beskidzie, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej oraz na Mazowszu i Mazurach. Najliczniejsza krajowa populacja znajduje się w Puszczy Solskiej. |
|
| pokarm | Gąsienice żerują na borówce bagiennej (Vaccinium uliginosum) |
|
| ochrona | Szlaczkoń torfowiec jest gatunkiem objętym ścisła ochroną gatunkową i podlega ochronie czynnej. Umieszczony jest na Czerwonej Liście Zwierząt Zagrożonych i Ginących z kategorią EN – gatunek silnie zagrożony oraz z tą sama kategorią w Czerwonej Księdze Zwierząt – Bezkręgowce. Głównym zagrożeniem dla tego gatunku jest zanikanie jego miejsc występowania. Składają się na to czynniki antropogeniczne: melioracje i osuszanie torfowisk oraz nieracjonalna gospodarka leśna w borach bagiennych prowadząca do zaburzenia gospodarki wodnej i osuszenia terenu; oraz czynniki naturalne: szybka sukcesja roślin krzewiastych i drzew na torfowiskach. Gatunkowi temu może także zagrażać kolekcjonerstwo i wyłapywanie dorosłych motyli przez entomologów amatorów w celach handlowych. Najlepszym sposobem ochrony tego gatunku jest utrzymanie w niezmienionym stanie miejsc jego występowania. Związku z tym należałoby objąć ochrona torfowiska i bory bagienne, w których utrzymują się liczne i stabilne populacje tego gatunku. Należałoby także co kilka lat usuwać z torfowisk gdzie gatunek ten występuje podrosty krzewów i drzew. Pomimo że szlaczkoń torfowiec nie jest umieszczony w systemie ochrony Natura 2000 to może występować w niektórych siedliskach chronionych tym programem, co wpływa pozytywnie na ochronę tego gatunku motyla. Siedliskami tymi są: |
|
| biologia | Dorosłe motyle opuszczają poczwarkę na początku czerwca. Samice składają jaja kształtu wrzecionowatego i barwy zielonożółtej pojedynczo na liściach borówki bagiennej na dobrze nasłonecznionych pędach. Jaja po kilku dniach nabierają czerwonawego połysku, a tuz przed wylęgiem gąsieniczki stają się brunatne. Gąsienice barwy zielonej, z żółtą smugą ciągnącą się po bokach ciała. Gąsieniczki po trzech linieniach udają się na zimowanie. Zimują przyczepione do liścia borówki, z którym najczęściej po pierwszych mrozach opadają na ziemię. Wiosną po wypuszczeniu przez borówkę nowych, młodych liści gąsieniczki budzą się przystępują do odnowienia zapasów pokarmowych. Po dwóch kolejnych linieniach udają się na przepoczwarczenie. Ma ono miejsce na gałązkach roślin pokarmowych, a poczwarki sa barwy jasnozielonej, typu przepasane nicią. Po kilku dniach wylęgają się nowe motyle.
|
|
| piśmiennictwo |
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej.
Komentarze
Brak komentarzy.
