Dodano: 0 0000
Często spotykany na terenie całego kraju. Owocniki wyrastają w miejscach żyznych i wilgotnych od późnej wiosny do jesieni, z największym wysypem w lecie. Rośnie bardzo często w grupach, w różnych typach lasów, a także w parkach i ogrodach.
Do rodzaju Phallus sp. należą 3 gatunki. Są to: - Phallus hadriani - Phallus impudicus - Phallus indusiatus Występuje pod nazwami: Morellus impudicus (Pers.) Eaton; Hymenophallus togatus Kalchbr.; Ithyphallus impudicus (L.) Fr.; Phallus foetidus Sowerby; Phallus impudicus var. togatus (Kalchbr.) Costantin & L.M. Dufour; Dictyophora duplicata; Dictyophora indusiata
Do rodzaju Phallus sp. należą 3 gatunki. Są to: - Phallus hadriani - Phallus impudicus - Phallus indusiatus Występuje pod nazwami: Morellus impudicus (Pers.) Eaton; Hymenophallus togatus Kalchbr.; Ithyphallus impudicus (L.) Fr.; Phallus foetidus Sowerby; Phallus impudicus var. togatus (Kalchbr.) Costantin & L.M. Dufour; Dictyophora duplicata; Dictyophora indusiata
Sromotnik smrodliwy, Phallus impudicus L. 1753 | systematyka |
|
|---|---|
| budowa | Owocnik w fazie początkowej rozwija się pod ziemią w formie jaja. Wielkość jaja od 40 do 60 x od 30 do 50 mm. W tym okresie jest on okryty białawą, kremową, lub żółtawą błoną. Powierzchnia jest gładka lub słabo żyłkowana, a u postawy pofałdowana. W podłożu tkwi przymocowany mocnymi, korzeniastymi sznurami grzybni, o barwie białej. Pod pierwszą, wierzchnią, białawą błoną, znajduje się druga gruba, galaretowata, barwy żółtawej. W końcowej fazie rozwoju "jajo" wystaje na powierzchnię ziemi. Następny etap rozwoju przebiega bardzo szybko, wtedy to pęka ochraniająca błona, po czym (pozostaje po niej pochwa) wyrasta z niej trzon z główką. Główka średnicy od 20 do 40 mm. W kształcie naparstnikowata, stożkowata, lub dzwonowata. Powierzchniowo żeberkowana. Komorowo pusta. Pokryta miękką masą zarodnikonośną. Masa ta jest barwy ciemnozielonej do oliwkowozielonej. Konsystencja jej jest śluzowata, przylegająca, przyrośnięta na szczycie. Wydziela charakterystyczny zapach padliny. Zwabia padlinożerne muchy i inne owady, które przenoszą później zarodniki grzyba. Po wyjedzeniu zarodników, przypomina plaster pszczeli. Trzon koloru białawego. Wysokość od 100 do 300 mm. Średnica od 30 do 50 mm. Prawie równo gruby, zwężający się ku górze. Powierzchnia wrzecionowata, gąbczasta, i porowata. Wewnątrz pusty. Bardzo delikatny i kruchy. Miąższ barwy białej lub kremowej. W trzonie komorowaty, kruchy, delikatny i lekki. Przypominający spieniony poliuretan. Niezmienny. W fazie jaja w smaku przypomina rzodkiew. Zapach nieprzyjemny jest do momentu, kiedy nie zanikną zarodniki. Później zapach staje się słodkawo-miodowy. Zarodniki w masie barwy zielonkawej. W kształcie owalne lub elipsoidalne. Powierzchniowo gładkie. Koloru blado żółtawozielonkawego. Wielkość od 3,5 do 5 x od 1,5 do 2 µm. |
| uwagi | Niejadalny. Uznanie u smakoszy mają owocniki będący w fazie "jaja". Jaja sromotnika marynuję się w zalewie octowej, bądź smaży na tłuszczu. Smażony przypomina w smaku rybę. Gatunek podobny to: występujący na północy Polski sromotnik fiołkowy - Phallus hadriani Vent.; rzadki gatunek, spotykany na wydmach nadbałtyckich. Podobny jest również mądziak psi - Mutinus caninus (Huds.) Fr.; mniejszy, wiotki, w kolorze pomarańczowy lub malinowoczerwonawy. Inne nazwy to: sromotnik bezwstydny, sromotnik śmierdzący, sromotnik wstydliwy, panna-bedka, słupiak cuchnący, śmierdziel, węże jajo, smardz cuchnący, sromotnik. Do lipca 2004 roku był objęty ochroną ścisłą. Forma jaja nosi nazwę „czarcie jajo”. Według starych podań, w średniowieczu przyrządzano z niego "napój miłości", którego skuteczność miał gwarantować wygląd sromotnika. |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
