Dodano: 0 0000
Pojedynczo lub w grupach, po kilka. W lasach liściastych, rzadziej w iglastych. Na obrzeżach lasów, leśnych polanach i łąkach. Bardzo pospolity. Owocniki wyrastają od lata do jesieni.
Występuje pod nazwami: Agaricus procerus Scop.; Lepiota procera (Scop.) Gray; Lepiotophyllum procerum (Scop.) Locq.; Macrolepiota procera (Scop.) Singer.
Do rodzaju Macrolepiota sp. należy 6 gatunków. Są to:
- Macrolepiota excoriata
- Macrolepiota fuligineosquarrosa
- Macrolepiota fuliginosa
- Macrolepiota gracilenta
- Macrolepiota konradii
- Macrolepiota mastoidea
Czubajka kania, Macrolepiota procera var. procera (Scop.) Singer 1948 | systematyka |
|
|---|---|
| budowa | Kapelusz umieszczony centrycznie, na długim trzonie. Barwy jasnobrązowej. Wielkość od 100 do 250(300) mm średnicy. Początkowo kulisty lub jajowaty. Następnie wypukły do rozpostartego, z garbkiem w centrum. Powierzchnia sucha. Szybko pęka na duże, grube włóknisto-wełnisto-strzępiaste łuski. Łuski w kolorze jasnobrązowym do płowego. Środek w kolorze brązowym, nie spękany. Blaszki w kolorze białe. Ostrze blaszek z wiekiem może brązowieć. Miękkie i kruche. Szerokie od 10 do 20 mm. Gęste. Wolne. Bardzo wyraźnie oddzielone od trzonu. Trzon początkowo jednolicie brunatny. Charakterystycznie ukształtowany w koncentrycznie-zygzakowate pęknięcia i duże łuski. W spęklinach widoczny jasny miąższ. Bardzo długi. Długość od 100 do 400 mm. Grubość od 10 do 40 mm. Cylindryczny. Smukły. Wewnątrz pusty. Podstawa bulwiasta obrośnięta białawą grzybnią. Perścień wyraźny, ruchomy. Grubobłoniasty. Podwójny. Górna powierzchnia w kolorze biaława i kosmkowa. Dolna brązowawa. Miąższ w kapeluszu biały, miękki. U dojrzałych okazów watowaty. W trzonie zdrewniały, włóknisty i łykowaty. Uszkodzony, uciśnięty lub przekrojony nie zmienia zabarwienia. Zapach charakterystyczny, przyjemny i wyraźny. Smak łagodny, orzechowy. Zarodniki w wysypie białe. Gładkie. Wielkości od 15 do 20 x od 10 do13 µm. W kształcie elipsoidalne. W kolorze bezbarwne. |
| uwagi | Jadalna. Jeden z najsmaczniejszych grzybów jadalnych. Spożywa się wyłącznie kapelusze, z uwagi na łykowatość trzonu. Gatunki podobne to: czubajka czerwieniejąca (odmiana ogrodowa) - Macrolepiota rhacodes var. bohemica (Wichanský) Bellù & Lanzoni; bardzo jasna w kolorze, o potężniejszym trzonie i większej obrzeżonej bulwie. Rośnie w parkach, ogrodach i w miejscach bogatych w resztki organiczne. Źródła podają, że spożywanie jej, może prowadzić do halucynacji i zatruć. Nie ma jednak konkretnego potwierdzenia tych przypuszczeń. Podobna jest także: czubajka dziewczęca - Leucoagaricus nympharum (Kalchbr.) Bon oraz czubajka wyłuszczona (czubajka otarta) - Macrolepiota excoriata (Schaeff.) M.M. Moser; oba gatunki są jadalne. Inne nazwy to: bedłka wyniosła, bedłka wysoka, bedłka parasolowata, czubajka wyniosła, czubajka sowa, stroszka strzelista, stroszka cielista. Inne nazwy zwyczajowe: czubaj, czubak, drop, deszczochron, gapa, gularka, kania, parasolnik, parasolowiec, sowa, |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
