Dodano: 10 września 2004
Pospolity. Owocniki spotykamy od czerwca do października na kwaśnych glebach piaszczystych, pojedynczo lub w grupach, w towarzystwie sosny lub świerka.
Występuje również pod nazwami: Boletus alutarius Fr.; Boletus alutarius Rostk.; Boletus felleus Bull.;Tylopilus alutarius (Fr.) Rea;Tylopilus felleus var. alutarius (Fr.) P. Karst.
Do rodzaju Tylopilus sp. należy tylko ten jeden gatunek.
Goryczak żółciowy, Tylopilus felleus (Bull.) P. Karst. 1881 | systematyka |
|
|---|---|
| budowa | Kapelusz barwy cielisto, żółtociemnobrązowej z odcieniami szarego, płowego i nutką fioletu. Na powierzchni gładki, młody matowy i zamszowaty ale spotykany też jedwabiście połyskliwy. Kiedy wilgotny jest lekko śluzowaty. Średnica kapelusza od 50 do120 mm. W kształcie półkulisty, gdy młody, a gdy już starszy wypukły, poduchowaty i rozpostarty. Pory młode barwy białej lub z odcieniem szarego, z wiekiem różowieją i przybierają barwę cielistobrązową. W kształcie okrągławo kanciaste, drobne. Uciśnięte lub uszkodzone brązowieją. Rurki barwy białej, szaroróżowe i mięsistoróżowe z wiekiem. Długości 15 do 20 mm. Wolne, zatokowato wycięte przy trzonie. Uciśnięte lub uszkodzone brązowieją podobnie jak i pory. Trzon w barwie jest jaśniejszy od kapelusza, i przybiera kolor oliwkowożółty do oliwkowobrązowego. Pod kapeluszem często białawy. Żebrowanie siateczkowe, wyraźne, o dużych oczkach, koloru brązowego, rozlokowaną zazwyczaj na całej powierzchni. W kształcie początkowo baryłkowaty, maczugowaty i cylindryczny. Centralny, bądź ekscentryczny. Długości od 40 do 150mm i grubości od 20 do 50 mm. Pełny. Miąższ koloru białego. Przebarwienia pod skórką na brązowo, pod rurkami na różowawo, a w trzonie i w kapeluszu na zielonkawo. Nigdy nie niebieszczeje. U młodych owocników twardy i elastyczny, z czasem staje się gąbczasty. Posiada niewyraźny zapach. Smak początkowo słodkawy, a następnie bardzo gorzki i przykry. Zarodniki w wysypie barwy cielistoróżowej. W kształcie wrzecionowate lub elipsoidalne. Powierzchniowo gładkie. Wielkości od 11 do 15 x od 3.5 do 5 µm. Bezbarwne lub szaraworóżowawe. |
| uwagi | Niejadalny, chodź nie trujący, jak się powszechnie uważa. Powoduje silne zaburzenia żołądkowe i jelitowe. Z uwagi na swój gorzki smak jest po prostu niezjadliwy. Gatunki podobne to: borowik szlachetny - Boletus edulis Bull.; zwanym potocznie prawdziwkiem oraz, rzadziej, z borowikiem usiatkowanym Boletus reticulatus Schaeff., który należy do rzadko spotykanych borowików, występujących w lasach liściastych. Inne nazwy to: borowik żółciowy, goryczak, gorzki zajączek, gorzki zajęczak, gorzki podgrzybek, gorzkniak, gorzkówka, grzyb cierpki, grzyb gorzki, grzyb zajączek, grzyb żółciowy, mięsogłów żółciowy, podgrzybek gorzki, zajączek gorzki, zajączek żółciowy. Potocznie nazywany szatanem, co jest niezgodne z prawdą, gdyż borowik szatański - Boletus satanas jako gatunek ciepłolubny, sporadycznie notowany w Polsce, wyrasta na glebach wapiennych, towarzysząc drzewom liściastym. Ma zupełnie inny wygląd i zabarwienie. Jest gatunkiem trującym!. |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
