Obszary chronione

Położenie:
Współrzędne centralnego punktu obszaru to: długość geograficzna E 21 29 53, szerokość geograficzna N 54 4 44.

Opis:
Obszar ostoi w 99 % znajduje się na terenie zalesionym. Obejmuje zespół betonowych schronów dawnej kwatery Hitlera, które stanowią dogodne miejsce do zimowania nietoperzy. Nietoperze spędzają zimę przede wszystkim w piwnicach, podziemnych kanałach i betonowych cysternach. Ostoja Gierłoż jest ważnym zimowiskiem mopka, gatunku znajdującego się na liście Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Zimowisko to znajduje się na północ od północnej granicy zasięgu tego gatunku. Obecnie stwierdza się tu występowanie 6 gatunków nietoperzy: mopka, mroczka pozłocistego, nocka rudego, mroczka późnego, nocka Natterera i gacka wielkoucha.

Zagrożenia:
Do bezpośrednich zagrożeń należy zaliczyć zmiany mikroklimatu, głównie wilgotności i temperatury w wyniku ludzkiej działalności oraz możliwość zawalenia się stropu w niektórych pomieszczeniach.

Inne informacje:
Ostoja Gierłoż znajduje się na Obszarze Chronionego Krajobrazu województwa warmińsko-mazurskiego.

Położenie:
Obszar ostoi obejmuje doliny rzek Omulew i Płodownica, przecinających położoną w południowej części sandru mazurskiego Równinę Kurpiowską. Współrzędne centralnego punktu obszaru to: długość geograficzna E 21 12 53, szerokość geograficzna N 53 14 12.

Opis:
W strukturze użytkowania gruntów przeważają łąki i pastwiska, które zajmują 51 % natomiast grunty orne zaledwie 13 %. Obszar odznacza się również znaczną lesistością 25 %, głównie są to lasy iglaste. Zachowały się tu rozległe, należące do największych w regionie torfowiska niskie. W dolinach obu rzek zachowały się również naturalne tereny zalewowe, natomiast w dolnym odcinku Omulwi stare łęgi. Łąki w dolinach w znacznej części użytkowane są w sposób ekstensywny. Taki sposób użytkowania gruntów stwarza dogodne warunki dla bytowania ptaków. Występuje tu co najmniej 12 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz 8 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). Obszar ten jest ważną ostoją cietrzewia, derkacza i kraski. W okresie lęgowym obszar zasiedlany jest przez co najmniej 1% populacji krajowej: błotniaka łąkowego, cietrzewia (PCK), gadożera (PCK), pustułki (>2% populacji krajowej),
kraski (PCK), krwawodzioba, kszyka, kulika wielkiego (PCK), rybołowa (PCK), rycyka. W dużym zagęszczeniu występują ponadto: bocian czarny, derkacz, żuraw, orlik krzykliwy (PCK) i dziwonia.
Jesienne zlotowisko żurawi liczy tu przeciętnie 750-1320 osobników.

Zagrożenia:
Osuszanie terenu w wyniku melioracji, prowadząca do utraty wartości produkcyjnej degradacja gleb organogenicznych w następstwie wadliwej gospodarki rolnej i osuszania, regulacja rzek prowadząca do degradacji nadbrzeżnych siedlisk oraz zaniechanie ekstensywnego użytkowania łąk i pastwisk, co skutkuje wkraczaniem roślinności drzewiastej.

Iinne informacje:
Doliny Omulwi i Płodownicy znajdują się w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu województwa warmińsko-mazurskiego. Grunty ostoi znajdują się w większości w rękach prywatnych, co stanowi duże utrudnienie w ochronie.

Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG

• bąk (Botaurus stellaris)
  
• bielik (Haliaeetus albicilla)
  
• błotniak łąkowy (Circus pygargus)
  
• bocian biały (Ciconia ciconia)
  
• bocian czarny (Ciconia nigra)
  
• cietrzew (Tetrao tetrix tetrix)
  
• derkacz (Crex crex)
  
• gadożer (Circaetus gallicus)
  
• kraska (Coracias garrulus)
  
• orlik krzykliwy (Aquila pomarina)
  
• rybołów (Pandion haliaetus)
  
• żuraw (Grus grus)
  

Regularnie występujące Ptaki Migrujące nie wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG

• dziwonia (Carpodacus erythrinus)
  
• krwawodziób (Tringa totanus)
  
• kszyk (Gallinago gallinago)
  
• kulik wielki (Numenius arquata)
  
• pustułka (Falco tinnunculus)
  
• rycyk (Limosa limosa)
  

Położenie:
Źródła Pasłęki znajdują się na wysokości 157 m n.p.m niedaleko miejscowości Gryźliny (koło Olsztynka, Pojezierze Olsztyńskie), natomiast do Bałtyku wpływa na wysokości
Nowej Pasłęki. Współrzędne centralnego punktu obszaru to: długość geograficzna E 20 8 47, szerokość geograficzna N 54 1 10.

Opis:
Pasłęka o długości 211 km jest drugą co do wielkości rzeką Warmii. Jej dwa największe dopływy to Wałsza i Drwęca Warmińska. W początkowym biegu rzeka płynie przez tereny leśne, przepływając przy tym przez 5 jezior. Na tym odcinku dolina wcina się głęboko w morenowe wysoczyzny, przybierając fragmentami charakter górski. Poniżej Mostkowa do ujścia Pasłęka płynie głównie w krajobrazie rolniczym przez grunty orne, nieużytki oraz ekstensywnie użytkowane łąki i pastwiska. Bliżej ujścia nurt jest bardziej powolny ale zbocza wznoszą się jeszcze stosunkowo stromo nawet do kilkunastu metrów wysokości. Do Zalewu Wiślanego rzeka uchodzi trzema odnogami, odcinając dwie wyspy. Dolina Pasłęki jest ostoją ptasią o randze europejskiej E 78, występują tu co najmniej 23 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz 9 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). W okresie legowym stwierdza się tu występowanie co najmniej 1% populacji krajowej: nurogęsi, błotniaka łąkowego, kani czarnej, kani rudej (PCK), bielika (PCK), orlika krzykliwego (PCK), trzmielojada, samotnika, zimorodka i siniaka. W wysokim zagęszczeniu występują również: bąk (PCK), bocian biały, bocian czarny, błotniak stawowy, derkacz i rybitwa czarna.

Zagrożenia:
Niszczenie roślinności porastającej brzegi, wycinanie zadrzewień łęgowych, zmiana użytkowania gruntów rolnych, intensyfikacja wypasu i koszenia na łąkach i pastwiskach ekstensywnych, wiosenne wypalanie traw, melioracje prowadzące do osuszania terenów podmokłych oraz brak geodezyjnego wyznaczenia granic rezerwatu.

Inne informacje:
Dolina Pasłęki przepływa przez Obszar Chronionego Krajobrazu województwa warmińsko-mazurskiego. Inną formą ochrony jest Ostoja Bobrów na Rzece Pasłęce (4258,8 ha), ochroną rezerwatową objęty został fragment doliny Wałszy.

Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG

• bąk (Botaurus stellaris)
  
• bielik (Haliaeetus albicilla)
  
• błotniak łąkowy (Circus pygargus)
  
• błotniak stawowy (Circus aeruginosus)
  
• bocian biały (Ciconia ciconia)
  
• bocian czarny (Ciconia nigra)
  
• derkacz (Crex crex)
  
• dzięcioł białogrzbiety (Dendrocopos leucotos)
  
• dzięcioł zielonosiwy (Picus canus)
  
• gąsiorek (Lanius collurio)
  
• jarzębatka (Sylvia nisoria)
  
• kania czarna (Milvus migrans)
  
• kania ruda (Milvus milvus)
  
• kropiatka (Porzana porzana)
  
• lerka (Lullula arborea)
  
• orlik krzykliwy (Aquila pomarina)
  
• podróżniczek (Luscinia svecica)
  
• rybitwa czarna (Chlidonias niger)
  
• trzmielojad (Pernis apivorus)
  
• włochatka (Aegolius funereus)
  
• zielonka (Porzana parva)
  
• zimorodek (Alcedo atthis)
  
• żuraw (Grus grus)
  

Regularnie występujące Ptaki Migrujące nie wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG

cyraneczka (Anas crecca)

dudek (Upupa epops)

dzięcioł zielony (Picus viridis)

kobuz (Falco subbuteo)

nurogęś (Mergus merganser)

samotnik (Tringa ochropus)

siniak (Columba oenas)

srokosz (Lanius excubitor)

A.F.

Położenie:
Ostoja położona na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Współrzędne centralnego punktu obszaru to: długość geograficzna E 21 47 33, szerokość geograficzna N 53 53 28.

Opis:
Bagna Nietlickie stanowią obecnie torfowisko niskie powstałe w wyniku osuszenia jeziora Wąż. Powierzchnia ostoi poprzecinana jest siecią rowów melioracyjnych uchodzących do rzeki Wężówki. W strukturze gruntów terenów przyległych przeważają łąki i pastwiska (35 %), użytkowane głównie w sposób ekstensywny. Na niewielkim areale występuje również las brzozowy i olszyna bagienna. Torfowisko zajmują głównie turzycowiska, trzcinowiska i zarośla wierzbowe. Obiekt posiada rangę ostoi ptasiej o randze europejskiej E 22. Stwierdza się tu występowanie co najmniej 17 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz 7 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). W okresie lęgowym obszar jest zasiedlany przez co najmniej 1 % populacji krajowej kropiatki, rybitwy czarnej, zielonki (PCK). W dużym zagęszczeniu występuje tu również cietrzew (PCK) i wodniczka (PCK). Na jesienne zlotowisko zlatuje tu od 2000 do 5000 osobników żurawia (około 6 % populacji szlaku wędrówkowego).

Zagrożenia:
Podstawowe czynniki stanowiące bezpośrednie zagrożenie dla ostoi to: osuszanie terenu w wyniku melioracji, intensywna eksploatacja trzciny, wiosenne wypalanie traw, nadmierna eutrofizacja w wyniku odprowadzania ścieków, polowania i kłusownictwo oraz ograniczenie bądź zupełne zaprzestanie wypasu i koszenia doprowadzające do sukcesji roślinności drzewiastej. Dość duże zagrożenie może stanowić ponadto zwiększenie wydobycia kredy jeziornej.

Inne informacje:
Obiekt objęty jest ochroną w formie użytku ekologicznego „Bagna Nietlickie” o powierzchni 546 ha

Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG

• bąk (Botaurus stellaris)
  
• błotniak łąkowy (Circus pygargus)
  
• błotniak stawowy (Circus aeruginosus)
  
• bocian biały (Ciconia ciconia)
  
• bocian czarny (Ciconia nigra)
  
• cietrzew (Tetrao tetrix tetrix)
  
• derkacz (Crex crex)
  
• dzięcioł białogrzbiety (Dendrocopos leucotos)
  
• gąsiorek (Lanius collurio)
  
• jarzębatka (Sylvia nisoria)
  
• kropiatka (Porzana porzana)
  
• orlik krzykliwy (Aquila pomarina)
  
• podróżniczek (Luscinia svecica)
  
• rybitwa czarna (Chlidonias niger)
  
• wodniczka (Acrocephalus paludicola)
  
• zielonka (Porzana parva)
  
• żuraw (Grus grus)
  

Regularnie występujące Ptaki Migrujące nie wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG

• wąsatka (Panurus biarmicus)
  
• wodnik (Rallus aquaticus)
  

Użytek ekologiczny Bagna Nietlickie, o powierzchni 546 ha należy do Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Ostoja położona jest na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.

Według Rejestru Rezerwatów Przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, rezerwat utworzono w 1988 roku. Jego powierzchnia wynosi około 186 ha. Utworzono go w celu ochrony miejsc rozrodu wielu gatunków zwierząt wodnych, wodno-błotnych i błotnych. Znajduje się on na terenie Nadleśnictwa Srokowo, niedaleko wsi Kałki.

W Rozporządzeniu nr 5 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 25.03.2004 roku podano że do głównych zagrożeń nowo powstających upraw leśnych należy silny rozwój roślinności zielnej jak również żerowanie dużych ssaków roślinożernych. W celu zminimalizowania zagrożeń zaleca się prowadzenie zabiegów pielęgnacyjnych oraz zabezpieczanie przez zwierzyną.