Obszary chronione

Rezerwat "Jezioro Gaudy" - utworzony w 1957r. obejmuje jez. Gaudy oraz przylegające do jeziora od strony wschodniej bagna. Powierzchnia rezerwatu wynosi 332,53 ha. Celem ochrony jest zachowanie miejsc lęgowych ptactwa wodno-błotnego oraz zespołów roślinności torfowiskowej.

Występują tu takie gatunki jak: bąk, podgorzałka, krakwa, cyranka, żuraw, kropiatka, zielonka, wodnik, strumieniówka, świerszczak, podróżniczek, słowik szary. Jesienią na jeziorze gromadzi się do kilku tysięcy ptaków wodnych, które znajdują tu bezpieczne miejsce żerowania i odpoczynku. Okoliczne bagna są z kolei noclegowiskiem żurawi, które w latach 80. na jesiennych przelotach gromadziły się w liczbie 2000-3000 osobników. Aktualnie stada te nie przekraczają kilkuset osobników. W 1998r. introdukowano bobry, które osiedliły się zarówno w rezerwacie, jak i na obrzeżach tworząc niewielkie rozlewiska.

Rezerwat jest trudno dostępny ze względu na rozległe i niebezpieczne bagna. Taflę jeziora można zobaczyć jedynie od strony wsi Rudniki i Kamieniec.

Celem ochrony jest zachowanie rzadkich na terenie Parku i coraz rzadszych w Polsce, dobrze rozwiniętych żyznych zbiorowisk leśnych, jak lasy grądowe, które na obszarze projektowanego rezerwatu występują w pełnej skali zmienności, od najżyźniejszego grądu czyśćcowego i kokoryczowego, przez grąd typowy do grądu trzcinnikowego. Stwierdzono tu 294 gatunki roślin naczyniowych, wśród których znajdują się gatunki chronione, rzadkie i zagrożone. Nagromadzenie tak dużej liczby gatunków na małym terenie świadczy o znacznym zróżnicowaniu siedlisk i ich żyzności. Z gatunków chronionych występuje tu m.in. tojad dzióbaty, wawrzynek wilczełyko, gnieźnik leśny, podkolan biały i barwinek pospolity. Z gatunków rzadkich i ginących znaleziono, występujące w runie, kłosownicę leśną, kupkówkę Aschersona, niezapominajkę leśną, dzwonek pokrzywolistny, zerwę kłosową i żankiel zwyczajny. Na uwagę zasługuje obecność dzwonka brzoskwiniolistnego, gatunku charakterystycznego dla żyznych lasów liściastych.

Celem ochrony jest zachowanie najbardziej wartościowego na terenie całego Pojezierza Iławskiego fragmentu buczyny pomorskiej, która występuje tu w formie dwóch zespołów: buczyny żyznej i buczyny kwaśnej. Największą powierzchnię zajmuje buczyna żyzna, która dodatkowo różnicuje się na dwa podzespoły: buczyny kokoryczowej i buczyny typowej. Oba zbiorowiska są rzadkie na terenie całego Poj. Iławskiego, a buczyna kokoryczowa jest obecnie zbiorowiskiem prawie reliktowym na tych terenach. Buczyna typowa zajmuje grzbiety i zbocza moreny czołowej. Zastoiskowe zagłębienia porasta łęg olszowo-jesionowy, a w jego sąsiedztwie rozwija się buczyna kokoryczowa lub fragmenty żyznego grądu czyśćcowego.

Na terenie projektowanego rezerwatu stwierdzono 306 gatunków flory naczyniowej, w tym chronione: bluszcz pospolity, podkolan biały, lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko. Poza tym występują tu również inne cenne gatunki roślin m.in. rzęśl wiosenna i okrężnica bagienna - naturalnie spotykane w głębokich rowach o wodzie wolno płynącej, a także żankiel zwyczajny i rutewka orlikolistna. Ciekawymi gatunkami są przetacznik górski oraz trzmielina brodawkowata, która ma tutaj jedno z najdalej na zachód wysuniętych stanowisk w naszym kraju.

Celem ochrony jest zachowanie doskonale wykształconego boru bagiennego o wzorcowej strukturze drzewostanu i składu gatunkowego roślinności zielnej typowej dla postaci "pomorskiej" tego zespołu. W runie rośnie bażyna czarna, borówka bagienna, modrzewnica zwyczajna, rzadko żurawina drobnolistkowa. Obrzeża boru bagiennego porasta brzezina bagienna.

Utworzony w 1963 roku. Jest to rezerwat florystyczny, powołany do życia między innymi dla ochrony wierzby borówkolistnej Salix myrtilloides.
Jak głosi legenda, nazwa samego jeziora pochodzi stąd, że jeszcze w czasie kampanii napoleońskiej miejscowi chłopi utopili tu kilku Francuzów mszcząc tym krzywdę wyrządzoną miejscowej dziewczynie.
Rezerwat malowniczo położony na wschodnim skłonie Góry Dylewskiej, najwyższym (247,7 m n.p.m.) wzniesieniu Pojezierza Mazurskiego obejmuje swoim zasięgiem polodowcowe o charakterze wytopiskowym nieduże, śródleśne Jezioro Francuskie o powierzchni 2,93 ha, oraz przylegający doń las o powierzchni 10,71 ha.
Do rezerwatu można dojść pieszo lub dojechać rowerem kilkoma drogami: z Ostródy, Lubawy lub Dąbrówna. Dobrym punktem wyjściowym do zwiedzania jest miejscowość Wysoka Wieś.
W niektórych fragmentach trasy dostrzec można pokryte mchami i porostami głazy narzutowe rozsiane między drzewami, po drugiej stronie natomiast głębokie, porośnięte bujną roślinnością parowy i rynny subglacjalne z licznymi zabagnionymi obniżeniami terenowymi lub oczkami wodnymi.
Zbocze południowo-wschodniej części jeziora porasta drzewostan buczyny pomorskiej w wieku około 160 lat. Najliczniejszym gatunkiem z drzew w rezerwacie jest buk. Obok buka, pojedynczo występuje świerk, o wysokości 35 m, grab, brzoza, dąb i osika w różnym wieku. Z ciekawszych roślin w rezerwacie występuje również wawrzynek wilcze łyko i widłak. Spotkać też można rosnące między innymi różne gatunki turzyc, wełnianki: pochwowa i wąskolistna, czermień błotna, bobrek trójlistkowy, rosiczka okrągłolistna, mech płonnik i torfowce. W rumie leśnym rosną między innymi: wiechlina gajowa, marzanka wiosenna, perłówka kwiatowa i zwisła, zawilec gajowy i miodunka ćma.
Przeźroczystość wody tego niewielkiego zbiornika jakim jest Jezioro Francuskie zmienia się w zależności od pory roku. Największa jest w październiku, najmniejsza zaś w lipcu, wiąże się to z rozwojem planktonu, złożonego z mikroskopijnych organizmów zwierzęcych i roślinnych.
Wiosną taflę jeziora ubarwiają na zielono większe płaty grążelażółtego. Widać je wyraźnie w północnej i południowej zatoce oraz w południowej części brzegu zachodniego.
Świat zwierząt żyjących na tle szaty roślinnej rezerwatu jest również bogaty. Dla nas najłatwiej dostrzegalne są zwierzęta duże, spośród których na terenie rezerwatu występują jelenie i sarny. Trakty leśne przebiegają też często dziki. Poza tym żyją tu też lisy, borsuki, kuny, tchórze, łasice i wiewiórki. W drzewostanach okalających jezioro żyją dzięcioły, drozdy, liczne gatunki sikor, kowaliki, pełzacze i wiele innych. Z gadów w rezerwacie można spotkać żmiję zygzakowatą zasiedlającą torfowiska, zaskrońca i padalca, a w miejscach nasłonecznionych często można zauważyć jaszczurkę zwinkę. Płazy w rezerwacie są reprezentowane przez kilka gatunków żab. Wody jeziora zamieszkują ryby: płoć, szczupak, leszcz, okoń i inne. Żyją tu też różne gatunki ślimaków, małży i pijawek.
Zwiedzając rezerwat pamiętajmy iż obowiązuje tu między innymi zakaz wędkowania, kąpieli, palenia ognisk, zbierania roślin i ich owoców.

Rezerwat leśny o powierzchni całkowitej 113,80 ha obejmujący zespół żyznej buczyny pomorskiej, występujący w całym zakresie zmienności w postaci podzespołów: buczyny kokoryczowej, buczyny typowej oraz buczyny z kostrzewą leśną. Ponadto zachowanie jedynego na terenie Wzgórz Dylewskich stanowiska bardzo rzadkiego na tych terenach pióropusznika strusiego.