Dodano: 0 0000
Roślina dwuletnia o łodydze nierozgałęzionej lub tylko w górze rozgałęzionej. Liście odziomkowe zebrane w rozetę, w zarysie jajowate, zwężające się w górnych odcinkach łodygi, od 2 do 5 cm długości, siedzące z 5 nerwami, całobrzegie. Kwiaty ciemnoróżowe, zebrane na szczycie łodyg w podbaldachowate kwiatostany, pięciokrotne, kielich krótszy od korony, głęboko wcięty, pręciki przyrośnięte do zrośniętej rurki korony. Okres kwitnienia od lipca do września.
Owoce torebka długości do 1 cm.
Centuria pospolita (zwyczajna), Centaurium erythraea subsp. erythraea (C. umbellatum) | systematyka |
Rząd Molinio-Arrhenatheretea |
|
|---|---|---|
| wygląd | Roślina dwuletnia o łodydze nierozgałęzionej lub tylko w górze rozgałęzionej. Liście odziomkowe zebrane w rozetę, w zarysie jajowate, zwężające się w górnych odcinkach łodygi, od 2 do 5 cm długości, siedzące z 5 nerwami, całobrzegie. Kwiaty ciemnoróżowe, zebrane na szczycie łodyg w podbaldachowate kwiatostany, pięciokrotne, kielich krótszy od korony, głęboko wcięty, pręciki przyrośnięte do zrośniętej rurki korony. Okres kwitnienia od lipca do września. Owoce torebka długości do 1 cm. | |
| wymiary | 15-50 cm. | |
| występowanie | Gatunek częsty w kraju, na niżu i w niższych położeniach górskich po regiel dolny. Preferuje gleby świeże, żyzne o obojętnym odczynie. Światłolubny, występuje w zbiorowiskach łąkowych, pastwiskowych oraz porębowych jak również na przydrożach, ugorach i polach uprawnych. | |
| ochrona | Gatunek objęty ochroną ścisłą od 2004 r. Głównym zagrożeniem jest zarastanie przez drzewa i krzewy, konkurencyjne gatunki traw oraz pozyskiwanie dla celów leczniczych. |
|
| uwagi | Centuria jest rośliną dwuletnią. Roślina lecznicza. Pobudza apetyt i polepsza trawienie, wywołując zwiększone wydzielane soku żołądkowego. Poza tym obniża również ciśnienie tętnicze i działa żółciopędnie. Stosowana jest więc w schorzeniach wątroby, dróg żółciowych i nadciśnieniu. Ziele to wykorzystywano dawniej w medycynie ludowej do leczenia wielu chorób: malarii, robaczycy, nadciśnienia, anemii oraz do leczenia chorej wątroby (w tym i żółtaczki). Centuria stosowana jest także do aromatyzowania gorzkich wódek. Nazwa łacińska Centaurium łączona jest z mitem greckim (roślina ta była już znana w starożytnej Grecji), zgodnie z którym przy pomocy ziela centurii centaur Chejron uleczył rany. Nazwa ludowa: tysiącznik pochodzi z błędnie przetłumaczonej nazwy łacińskiej (centum oznacza sto). Centuria jest rośliną trudno rozsiewającą się i po zerwaniu z danego stanowiska znika z tego terenu bezpowrotnie.
|
|
| piśmiennictwo |
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej.
Komentarze
mg. miesio0@op.pl
17 sierpnia 2005
Od 2004 roku wszystkie gatunki centurii są objęte ochroną ścisłą, a nie częściową.
