Dodano: 0 0000
Liściasta, wieloletnia bylina o wniesionych pędach. Łodyga: kanciasta, gruba, wzniesiona, w górnej części rozgałęziająca się, pusta w środku, oskrzydlona od zbiegających wzdłuż międzywęźli liści, szorstka od odstających włosków osadzonych na brodaweczkach. Liście: szorstkie (szorstko owłosione); dolne zwężone w oskrzydlony ogonek, jajowate lub podłużnie lancetowate; górne - lancetowate, siedzące; całobrzegie o wyraźnej nerwacji na dolnej stronie blaszki liściowej. Kwiaty: brudnopurpurowe lub fioletowe (rzadziej białe lub kremowe), na krótkich szypułkach,zwisłe; kielich o zaostrzonych, lancetowatych ząbkach; korona rurkowatodzwonkowata. Kwiatostan typu sierpik. Okres kwitnienia: od maja do sierpnia. Owoc: Rozłupnia rozpadająca się na 4 rozłupki, drobno pomarszczone i przyrośnięte do dna kielicha. Pojedyncze owocki gładkie, połyskujące, czarne.
Żywokost lekarski, syn. kosztywał, Symphytum officinale, syn. S. consolida Gueldenst. ex Ledeb. | systematyka |
Jest gatunkiem wyróżniającym dla rzędu Convolvuletalia sepium. |
|---|---|
| wygląd | Liściasta, wieloletnia bylina o wniesionych pędach. Łodyga: kanciasta, gruba, wzniesiona, w górnej części rozgałęziająca się, pusta w środku, oskrzydlona od zbiegających wzdłuż międzywęźli liści, szorstka od odstających włosków osadzonych na brodaweczkach. Liście: szorstkie (szorstko owłosione); dolne zwężone w oskrzydlony ogonek, jajowate lub podłużnie lancetowate; górne - lancetowate, siedzące; całobrzegie o wyraźnej nerwacji na dolnej stronie blaszki liściowej. Kwiaty: brudnopurpurowe lub fioletowe (rzadziej białe lub kremowe), na krótkich szypułkach,zwisłe; kielich o zaostrzonych, lancetowatych ząbkach; korona rurkowatodzwonkowata. Kwiatostan typu sierpik. Okres kwitnienia: od maja do sierpnia. Owoc: Rozłupnia rozpadająca się na 4 rozłupki, drobno pomarszczone i przyrośnięte do dna kielicha. Pojedyncze owocki gładkie, połyskujące, czarne. |
| wymiary | Łodyga o wysokości 30-90 (100) cm; liście o długości do 25 cm; kwiaty o długości 1-2 cm. |
| występowanie | Występuje w Europie, z wyjątkiem południowych krańców, w środkowej Azji, na Syberii, w Azji Mniejszej. Zawleczony do Ameryki Północnej. W Polsce jest rośliną pospolitą na terenie całego kraju. Występuje na obrzeżach jezior i strumieni wolno płynących, mokrych łąkach, zaroślach, rowach, podmokłych lasach. Rośnie na żyznych i wilgotnych glebach (torfowe, glejowe). |
| uwagi | Kwiaty są samopylne, lub zapylane przez owady. Roślina miododajna. Do nektaru, znajdującego się na dnie kwiatowym dostać się mogą wyłącznie owady o długim aparacie gębowym, przepychając go przez szparę utworzoną z pylników i osklepek. ROŚLINA TRUJĄCA. Korzeń zawiera mieszaninę szkodliwych alkaloidów, m.in. cynoglossynę, echidyninę, konsolicynę, symfytinę. ROŚLINA LECZNICZA. Surowcem są głównie suszone kłącza z korzeniami (Symphyti radix, Consolidae radix), lecz również części nadziemne (Symphyti herba). Ułatwia gojenie ran ze względu na zawartość alantoiny (wzmagającej ziarninowanie i odtwarzanie tkanek), a także śluzu (działanie zmiękczające). Stosuje się go głównie zewnętrznie w stanach zapalnych, stłuczeniach, skręceniach, zwichnięciach, przy naciągniętych wiązadłach i mięśniach, artretyzmie, powiększeniu gruczołów, trudnogojących się ranach i czyrakach (działanie kwasu rozmarynowego). Tradycyjnie korzenie i liście przyjmowano wewnętrznie w chorobach płuc, zapaleniu żołądka, wrzodach i krwawieniach z przewodu pokarmowego. OSTRZEŻENIA: alkaloidy pirolizydowe są hepatotoksyczne, karcynogenne i mutagenne. Odradza się zatem stosowanie żywokostu od wewnątrz. Związki te wchłaniają się również ze skóry. Należy unikać nakładania na uszkodzoną skórę oraz spożywania żywokostów jako warzywa. |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
