Zwierzęta

Mewa wielkością zbliżona do gołębia miejskiego. W szacie godowej upierzenie śmieszki jest białe z popielatym grzbietem i skrzydłami, oraz czekoladowo-brązową głową. Jednak tył głowy i kark zawsze biały. Białe kliny na lotkach I rzędu, które są czarno zakończone. Dziób i nogi bordowe. Wokół oka, poza przednią częścią-biała obwódka. W szacie spoczynkowej śmieszka traci ciemny kolor głowy, która staje się biała. Cechą charakterystyczną jest wówczas ciemna plamka w okolicy pokryw usznych. Nogi i dziób pomarańczowe. Samica jest identycznie ubarwiona jak samiec, nieco większa. Młode śmieszki zanim osiągną dojrzałość płciową są ubarwione bardziej brązowo, nieco pstrokato. Młode ptaki grzbiet, skrzydła mają częściowo łuskowane brązowo, częściowo szare. Na końcu sterówek czarną pręgę. Z wiekiem kolory nabierają wyrazistości, brązowy kolor zanika tak aby po dwóch latach (czasem trzech) osiągnąć charakterystyczne ubarwienie dorosłego osobnika. U młodych dziób i nogi są szare.

Śmieszka, Larus ridibundus

systematyka

Rząd: Siewkowce (Charadriiformes)
Podrząd: Mewowce (Lari)
Rodzina: Mewy (Laridae)

wygląd

występowanie

Prawie cała Europa, poza strefą najcieplejszego klimatu. W okresie zimowym również strefa ciepła Europy, także wokół Morza Śródziemnego. W Polsce mewa śmieszka występuje prawie wszędzie, za wyjątkiem górzystych partii kraju. Spotkamy ja w miastach, nad jeziorami, rzekami, na wysypiskach śmieci, także nad morzem. Pierwotnie jest to typowa mewa wód słodkich, śródlądowych, jednak przystosowana do przebywania w każdych warunkach.

pokarm

Zarówno zwierzęcy jak i roślinny. Większe owady, skorupiaki, drobne rybki, jaszczurki, żaby, padlina. Do tego owoce, chleb, wszelkie odpadki organiczne. Mewy często wyrywają sobie pokarm z dziobów.

gniazdo

Zakładane w terenie bagiennym, na podmokłych łąkach, najchętniej tam, gdzie poziom wody jest na tyle płytki, aby drapieżne ssaki nie mogły w niej swobodnie płynąc, a jednocześnie na tyle wysoki, aby porastała go roślinność wodna, uniemożliwiająca ssakom swobodne przemieszczanie się. Najchętniej zakładane na pływających wyspach, wysepkach, wystających kępkach turzyc. Lęgnie się kolonijnie w liczbie nawet do kilku tysięcy par. Kolonię taka widać i słychać z daleka. Ptaki są w ciągłym ruchu, krzyczą i ciągle walczą o swój kawałek miejsca.
Gniazda budowane są z tego co ptaki znajdą w pobliżu. Są to tylko właściwie sterty podgniłych roślin, ułożone w kopczyk z płytką niecką. Wyjątkowo śmieszka zakłada gniazda na dachach budynków, na plaży. Przy budowaniu gniazda i wysiadywaniu piskląt pracują oboje rodzice. Jajka najczęściej w liczbie 3 (od 2 do 4) są koloru oliwkowo-brązowego, czy zielonkawe i zawsze pokryte ciemniejszymi palmami. Często inne samice podrzucają jajka do gniazd już ze zniesieniem. Wówczas jajek jest więcej. W gęsto zagnieżdżonych koloniach, gdzie gniazda są blisko siebie sukces lęgowy jest dość niski. Ciągła gmatwanina ptaków powoduje gniecienie jajek, wypchnięcie ich do wody, lub po prostu zadeptanie piskląt. Pisklęta wykluwają się po 22-26 dniach, zazwyczaj w maju. Jednak ptaki mogą mieć lęgi i wcześniej i później. Pisklęta to zagniazdowniki, zdolne do przetrwania od pierwszych dni życia. Przebywają w gnieździe do 7 dni, potem ptaki przechodzą z młodymi na wodę, gdzie pisklęta zbite w stadka mają większą szanse przetrwania. W razie potrzeby potrafią na chwilę zanurkować. Kolonii bronią wszystkie ptaki, więc nie łatwo jest dobrać się do gniazd.

ochrona

Gatunek uwzględniony w Dyrektywie Ptasiej, Art. 4.2 załącznik II. Ochronie podlegają także siedliska, w których przebywają lęgowe śmieszki: ujścia rzek, zalewy, jeziora przymorskie, piaszczyste ławice podmorskie, płytkie, duże zatoki, starorzecza – Dyrektywa Siedliskowa, załącznik I.
Objęty ochroną ścisłą w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 roku w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz U z 2004 r. Nr 220,poz. 2237 ze zm.).
Status zagrożenia w Europie S, gatunek niezagrożony, którego status ochronny jest prawdopodobnie odpowiedni.
Konwencja Berneńska: załącznik II, konwencja Bońska: załącznik III.

Zagrożenia: Największe koncentracje tego ptaka w Polsce są objęte ochroną, dotyczy to Stawów Milickich i Jezior Trzebielskich. Ochrona miejsc lęgowych to główny sposób ich ochrony. Lata suche sprzyjają spadkowi liczebności ptaków, ponieważ zanikają miejsca dogodne do zakładania gniazd i wyprowadzania lęgów. Osuszanie otwartych torfowisk i bagien oraz wandalizm właścicieli stawów rybnych i terenów podmokłych to kolejne zagrożenia. Nadmierny rozwój turystyki w dolinach rzecznych również nie pozostaje bez wpływu na kolonie tych mew.

uwagi

Śmieszka uważana jest przeważnie za ptaka morskiego. Jednak nie występuje ona na szerokich wodach morskich. Ptaki latają za kutrami, mogą przebywać przy bazach morskich, jednak w tym terenie konkurują z dużo większymi mewami. Na wodach śródlądowych ptaki te są u siebie. Również w miastach stanowią większość mew. Pozostałe gatunki występują pojedynczo. Nie dotyczy to oczywiście miast portowych, gdzie duże mewy są bardzo liczne.

biologia

Ptak ten jest bardzo licznie spotykany w miastach, gdzie korzysta z wyrzucanych odpadków, wysypisk śmieci i dokarmiania przez ludzi. Stąd właśnie tam największe ilości tych ptaków, zarówno dorosłych, jak i młodocianych, które jeszcze nie przystępują do lęgów. Setki śmieszek przebywają na dużych wysypiskach śmieci, czy przy portach rybackich. Latają za kutrami. Są wszędobylskie. Jednak nie mają takiej odwagi jak gołębie, aby wejść do osłoniętego śmietnika osiedlowego i wyjadać tam odpadki. Również na polach uprawnych często stadnie lecą i chodzą za ciągnikiem z pługiem, wyjadając odkryte z ziemi zwierzęta. Śmieszki chętnie przebywają na wodach, nie tylko w okresie lęgowym. W czasie wędrówek wiosennych i jesiennych stadka po kilka, kilkadziesiąt osobników pojawiają się prawie na każdym zbiorniku wodnym.
Koczujące młode w okresie lęgowym również chętnie przebywają na wodach jezior i rozlewiskach rzek. Ich głośny skrzeczący krzyk słyszalny jest z daleka.
W ostatnich 20 latach wzrosła liczba śmieszek w miastach, w tym zimujących. Więc obecnie śmieszki spotykamy tam cały rok. Zdarza się, że prowadzą aktywność nocną.
Jednak w ostatnich kilku latach w miastach zauważa się powolne zatrzymanie wzrostu liczebności mew co może być związane z nasyceniem środowiska, czyli brakiem miejsca i pokarmu dla kolejnych ptaków.Br>

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej.
"Niniejszy dokument został opublikowany dzięki pomocy finansowej UE. Za treść tego dokumentu odpowiada autor opracowania, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają w żadnym razie oficjalnego stanowiska UE"