Dodano: 11 sierpnia 2009
Pokrojowo niczym nie różni się od powszechnie znanego zająca szaraka, od którego jest jednak mniejszy. Ma również krótsze niż u szaraka uszy i ogon.
Zając bielak, Lepus timidus L. | systematyka |
|
|---|---|
| wygląd | Pokrojowo niczym nie różni się od powszechnie znanego zająca szaraka, od którego jest jednak mniejszy. Ma również krótsze niż u szaraka uszy i ogon. |
| ubarwienie | Bielak zmienia ubarwienie dwa razy do roku: w szacie letniej dominuje barwa brązowoszara, choć dość częste są pewne odstępstwa, np. umaszczenie bardziej rude czy szare. W tym okresie najłatwiej odróżnić bielaki od szaraków na podstawie ogona, zarówno jego kształtu (krótki, sprawiający wrażenie bardziej zaokrąglonego) jak i jego ubarwienia: wierzch omyka (ogona) u bielaka jest szary z białą obwódką natomiast u szaraka wierzchni włos na ogonie jest intensywnie czarny (również z białą obwódką). Zimowa szata jest śnieżnobiała, sierść (turzyca) jest dłuższa i jedynie końcówki uszu ubarwione są na czarno. |
| występowanie | Zamieszkuje Europę (Islandię, Wyspy Brytyjskie, Skandynawię, Alpy, kraje nadbałtyckie, Rosję), Azję (Syberię, Mandżurię, pn. Mongolię aż po Japonię) jak również północne rejony Ameryki Północnej (Kanada, USA). Polska stanowi południowo zachodnią rubież jego zasięgu – jego obecność notowana jest w puszczach: Augustowskiej, Rominckiej, Knyszyńskiej, znacznie rzadziej w Białowieskiej oraz w lasach Skaliskich. Gatunek wytrzymały na trudne warunki środowiskowe występuje w różnych siedliskach: tajga, tundra, obszary górzyste (gdzie osiąga wysokości 3400 m n.p.m.), tereny zabagnione. Preferuje duże kompleksy leśne, zarówno liściaste, iglaste jak i mieszane. |
| tryb życia | Aktywny głównie nocą. Osiadły, jedynie w zimie odnotowywano wędrówki do 1 km i dalsze, podyktowane koniecznością znalezienia pożywienia. Doskonale porusza się w trudnym terenie, dzięki obficie owłosionym podeszwom łap bez problemu przemieszcza się nawet w głębokim i kopnym śniegu. |
| pokarm | Roślinożerny. Dietę w lecie stanowi soczysta roślinność zielna (m. in. mniszek lekarski, stokłosa, łopian, przytulia i in.) oraz rośliny uprawne (zboża). W pokarmie zimowym dominuje żer pędowy (młode pędy wierzby, osiki, dębu, klonu, lipy, iglastych) ale tez trawy, turzyce czy wrzos. Bielak dość łatwo dostosowuje się do dostępnej bazy żerowej i jego dieta zależy od lokalnych warunków. U bielaka podobnie jak u szaraka występuje zjawisko cekotrofii: wydalanie kału dwojakiego rodzaju – miękkiego, który jest zjadany (koprofagia) po to w procesie powtórnego trawienia przyswoić celulozę – w wyniku czego wydalany jest kał ostateczny. |
| rozmnażanie | Rozród rozciągnięty jest w czasie od lutego do września (podobnie jak u szaraka). Po trwającej ok. 50 (47-53) dni ciąży samica koci się - w jednym miocie jest od 3 do 8 młodych (najczęściej 3-5). W ciągu roku samica (kocica) wprowadza od 1 do 3 miotów, przy czym ilość miotów oraz wcześniejsze rozpoczęcie sezonu rozrodczego zależy od klimatu – w łagodniejszym miotów jest więcej i pojawiają się one wcześniej. Nasilenie rozmnoży przypada w okresie letnim. Młode rodzą się z otwartymi oczami, owłosione i od razu są ruchliwe. Ssą matkę przez ok. 21 dni, zaś dojrzałość płciową osiągają w wieku ok. 8-9 miesięcy. |
| uwagi | W Polsce jest gatunkiem bardzo rzadkim, objętym ochroną gatunkową oraz wpisanym do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Spotykane są bastardy szaraków z bielakami. Bywają one nietypowo umaszczone – J. Oświecimski opisał takiego mieszańca jako osobnika łaciatego w zimie ( białego z dużym siodłem umaszczonym jak u szaraka). Łukasz Jędrych |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
