Dodano: 0 0000
Wzór zębowy: 1023/1013
Trop jest bardzo charakterystyczny. Odcisk stóp tylnych jest zawsze przed odciskiem stóp przednich. Rozstaw odcisków tylnych stóp wynosi 5 – 10 cm, a przednich 3 – 5 cm. Odcisk stopy tylnej jest dłuższy od stopy przedniej. Na miękkiej powierzchni bardzo dobrze widać odciśnięte opuszki podeszwowe. Ze względu na mała masę wiewiórki trudno jest znaleźć dobrze widoczne tropy na ziemi. Najlepiej zachowują się odciśnięte w błocie lub na świeżym śniegu.
Wiewiórka pospolita, Sciurus vulgaris | systematyka | Rząd: gryzonie (Rodentia) Rodzina: wiewiórkowate (Sciuridae) Rodzaj: wiewiórka (Sciurus) Gatunek: wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris) |
|
|---|---|---|
| wygląd | Wiewiórka jest zwierzęciem bardzo charakterystycznym. Ma dość smukłą i zgrabna sylwetkę, w której zwraca uwagę długi (nieraz równy długości ciała) ogon. Na uszach wiewiórki znajdują się mniej lub więcej widoczne pędzelki z dłuższych włosów. Stopy przednich kończyn maja tylko 4 palce – kciuk uległ zanikowi. Stopy te są bardzo chwytne i służą do przytrzymywania pokarmu podczas jedzenia. Na podeszwie można zauważyć opuszki palcowe, międzypalcowe i dwie nadgarstkowe. Kończyny tylne silnej rozwinięte od przednich, umożliwiają skakanie, jest pięciopalczasta. Na podeszwie tylnej stopie znajdują się opuszki palcowe i międzypalcowe, nie ma natomiast opuszek nadgarstkowych. Na brzusznej stronie ciała 4 pary sutek: 1 para piersiowych, 2 pary brzusznych i 1 para inguinalnych. Wzór zębowy: 1023/1013 Trop jest bardzo charakterystyczny. Odcisk stóp tylnych jest zawsze przed odciskiem stóp przednich. Rozstaw odcisków tylnych stóp wynosi 5 – 10 cm, a przednich 3 – 5 cm. Odcisk stopy tylnej jest dłuższy od stopy przedniej. Na miękkiej powierzchni bardzo dobrze widać odciśnięte opuszki podeszwowe. Ze względu na mała masę wiewiórki trudno jest znaleźć dobrze widoczne tropy na ziemi. Najlepiej zachowują się odciśnięte w błocie lub na świeżym śniegu. |
|
| ubarwienie | Wiewiórka występuje w dwóch formach barwnych: 1. grzbiet i ogon rudy, brzuch biały, boki szare, 2. grzbiet i ogon brunatne, brzuch biały. Obie formy barwne można spotkać w jednym miocie wiewiórek. |
|
| występowanie | Wiewiórka żyje w całej Europie z wyjątkiem wysokich partii Alp i Islandii. W Polsce jest gatunkiem bardzo pospolitym i licznym. Jest zwierzęciem leśnym, przy czym spotykana jest także w parkach i dużych ogrodach. W parkach bardzo często można znaleźć osobniki bardzo ufne człowiekowi i podchodzące do ręki po pokarm. | |
| tryb życia | Wiewiórka doskonale wpina się po drzewach i wykonuje skoki z gałęzi na gałąź. Podczas skoków używa ogona jako stabilizatora i steru zarazem. Po ziemi porusza się skokami. Okres aktywności przypada na dzień. W nocy przebywa w dziuplach, w których buduje gniazda z mchu i porostów. Wiewiórka może także budować niezależnie od dziupli gniazda lub w tym celu może przerabiać opuszczone gniazda ptaków dodając im daszek. Wiewiórka jest aktywna cały rok, także zimą, kiedy to nie zapada w sen zimowy. |
|
| pokarm | Na pokarm wiewiórki składają się nasiona drzew oraz pączki, liście i kora. W okresie letnio-jesiennym zjada dużo owoców i grzybów. Nie gardzi także pokarmem zwierzęcym: owadami, jajami i pisklętami ptaków. Na okres zimowy gromadzi zapasy pokarmu w dziuplach i zagłębieniach kory. Istnieją obserwacje suszenia przez wiewiórki grzybów na gałązkach drzew. Najczęściej gromadzonym pokarmem są orzechy, żołędzie i szyszki. Przy obgryzaniu szyszki wiewiórka zaczyna od dołu nadgryzając łuski tak, że odchylają się one lub odpadają odsłaniając nasionka, które zwierzę zjada. Czas potrzebny na zjedzenie jednej szyszki świerkowej wynosi średnio 3 minuty. Bardzo łatwo jest poznać pozostałość po zjedzonej przez wiewiórkę szyszce: jest ona pozbawiona łusek na prawie całej długości i ma pozostawiony stożek z najmłodszą częścią szyszki na górze. |
|
| gniazdo | Wiewiórka buduje dwa rodzaje gniazd. Główne gniazdo zwane lęgowym służy do wyprowadzanie młodych. Drugie gniazdo jest mniejsze i może służyć jako schronienie i miejsce odpoczynku, czasem także może służyć jako zastępcze gniazdo lęgowe. Gniazdo lęgowe ma masywna budowę i grube ścianki. Jest najczęściej średnicy 30 – 40 cm. Wyściółka gniazda składa się z mchu, porostów i suchej trawy. Wejście do gniazda znajduje się u dołu co odróżnia gniazdo wiewiórki od gniazd ptasich. Prawie zawsze w gnieździe wiewiórki można znaleźć drugie wyjście, tzw. „ewakuacyjne”. Wiewiórka najchętniej buduje gniazda w drzewostanie iglastym, gdzie są one trudne do zauważenia i trudnodostępne dla drapieżników. | |
| ochrona | Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (DZ. U. Nr 220, poz. 2237) wiewiórka podlega ścisłej ochronie gatunkowej. Populacja wiewiórki w Polsce jest bardzo liczna i stabilna, zwłaszcza w parkach miejskich i przydworskich. W związku z tym raczej nie stwierdza się potencjalnych zagrożeń antropogenicznych mogących wpłynąć na zmniejszenie liczebności populacji wiewiórki w Polsce. Największym zagrożeniem naturalnym mogą być choroby, zwłaszcza wścieklizna. Jednak w ostatnich latach, w skutek walki człowieka z wścieklizną zachorowalność na tą chorobę spadła u większości dziko żyjących ssaków. |
|
| uwagi | Wiosną obserwowałem trzy wiewiórki (zapewne samicę i dwa samce). Jedna (zapewne samica) siedziała i przyglądał się jak dwie pozostałe (zapewne samce – kontrkandydaci) ganiały się po drzewach i biły. W pewnym momencie jedna z wiewiórek przeskoczyła z dębu na świerk ale dystans skoku był ogromny – około 6 metrów. Druga w ferworze walki także skoczyła w tym samym miejscu ale jakoś nie wyliczyła drogi lotu i tuż przed gałązką świerka zaczęła lecieć łukiem ku dołowi. Ogólnie rzecz biorąc spadła na ziemię, ale był to lot w stylu kreskówkowym: spadła z około 10 metrów odbijając się od gałęzi. Na ziemi otrzepała się i pobiegła z powrotem na drzewo walczyć o swoje.... jednak samiczka już chyba wybrała. Wiewiórki mogą być nosicielami wścieklizny. | |
| biologia | Wiewiórka żyje 5 – 6 lat. Linienie odbywa się dwa razy w roku: wiosną i jesienią. Przy czym linie wiosenne zaczyna się na głowie i postępuje ku tyłowi ciała, a jesienne ma przebieg odwrotny. Ogon i pędzelki na uszach linieją tylko wiosną. Ruja u wiewiórek zaczyna się bardzo wcześnie: w lutym i marcu i trwać może do lipca. Liczba miotów w roku wynosi 1 do 3, ale najczęściej jest 1 lub 2. Po ciąży trwającej zwykle 37 – 40 dni rodzi się 3 do 6 młodych. Małe wiewiórki po urodzeniu są ślepe i łyse. Sierść dla młodych wiewiórek zaczyna wyrastać w 18 dniu a oczy otwierają się po 28 dniu życia. Po około 8 – 10 tygodniach młode są zdolne do samodzielnego życia, a po roku uzyskują zdolność do rozrodu.
|
|
| piśmiennictwo |
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej.
Komentarze
janusz szudy. jjszudy@poczta.onet.pl
21 kwietnia 2010
Od 10-ciu dni mamy w domu malutką,myślę,że ok.5-6-cio tygodniową rudą wiewiórkę.Znalazłem ją kicającą nieporadnie przed moim domem i od tej pory jest z nami.Jest to fantastyczne stworzenie.Ogromnie towarzyskie,śpi ze mną obowiązkowo przytulona do nogi,ręki lub twarzy.Lubi czuć swój zapach na mojej koszuli więc karmiąc ją,zawsze wkładam tą samą,nie praną koszulę,trudno,że posikaną i po jej miniaturowych kupkach ale ona to lubi i czuje się bezpiecznie.Karmię ją mlekiem bez laktozy,włoskimi startymi biszkoptami,ugniecionymi w możdzierzu orzechami piniowymi i włoskimi.Mleko musi być ciepłe.Na noc dostaje do chrupania całego orzeszka i biszkopta,ponieważ musi ścierać pokazujące się siekacze.Jutro idziemy do naszej zaprzyjażnionej pani weterynarz aby sprawdziła stan zdrowia i płeć, bo jak sądzimy jest to wiewiór!Nie wiemy co z nią zrobimy jak dorośnie...Mamy trzy koty,więc powoli oswajamy je z myślą,że wiewiórek się nie je ,ale na ile ta perswazja będzie skuteczna-nie wiemy.Póki co wyszła już z kartonu,w którym wróciła do życia a teraz biega po całej sypialni.Spodobało jej się spanie w puchowych kołdrach i koniecznie w bezpośrednim dotyku z człowiekiem.Jest piękna,reaguje na moje ciche gwizdanie,przychodzi natychmiast, uwielbia siadać na głowie,bawiąc się moimi długimi włosami.Ma świetny słuch i w związku z tym bardzo boi się hałasu.Nawet po kichnięciu chowa się i drży ze strachu.Chętnie wymienię się doświadczeniami na temat wiewiórek.Podaję e-mail: jjszudy@poczta.onet.pl
Katarzyna Zarin-Daniel kasia-daniel@hotmail.com
26 września 2009
Znalazlam mala wiewiorke ,ktora wypadla z gnazda.ma juz troche futerka i otawarte oczy.
Jak moge ja wykarmic?
kolka aleksbier@tlen.pl
16 sierpnia 2009
Czy ktoś wie, dlaczego jedne wiewiórki mają pędzelki na uszach a inne nie?
Ja też mam zaprzyjaźnione wiewióry i jedna ma kitki a inne nie mają..
Swiatowy ochroniarz wiewiorek. mcj.marczak@gmail.com
27 lipca 2009
Wiewiorka jest bezprzecznie najbardziej cudownym zwierzeciem na swiecie. Jest – niestety – jednoczesnie narbardziej niedocenianym zwierzeciem na swiecie. Bardzo mnie martwia rozprzestrzeniane na swiecie, w tym w Polsce, klamstwa o szarych wiewiorkach. Wiewiorki szare nie tepia, nie zabijaja cudownych, rudych wiewiorek! Wiewiorki rude po prostu uciekaja przed szarymi, bo te sa genetycznie silniejsze. Prawdziwa przyczyna, ze barbarzyncy w Wielkiej Brytanii zabijaja szare wiewiorki jest ich animozja do Amerykanow. Szare wiewiorki sa postrzegane tam jako Amerykanska inwazja! Recepta na odwrocenie trendu ubytkowego rudych wiewiorek jest ich OCHRONA – przed bandytami-kierowcami pojazdow na drogach, przed bandytami-mysliwymi, przed ich naturalnymi wrogami, oraz opieka nad nimi.
Agnieszka, tak, wiewiorki zapadaja na sen zimowy (hibernacja) i nie tylko zimowy; na kilka tygodni. Ja jestem z tego wzgledu sfrustrowany bo nie moge byc obecnie w lecie, z wieloma moimi przyjaciolmi tutaj, w parkach.
Ludzie w Polsce: Witajcie radosnie i ochraniajcie szare wiewiorki!
Janusz j709@wp.pl
26 marca 2009
Mam parę godzin nagrań wideo z wiewiórkami. Wyczyniały cuda. Zaprzyjaźniły się ze mną w 2007r. Odgryzały mi kieszeń w kombinezonie, siegając po orzechy. Zważyłem najodważniejszą i najbardziej zaprzyjaźnioną: Kombatantkę (bo miała rozcięte ucho); ważyła 420 g. W 2008 już ich nie było - przyszły inne, młode, niezbyt chętne do bliższych kontaktow.
