Dodano: 0 0000
Pospolity w całej Polsce od czerwca do listopada. Porasta w wilgotnych miejscach różnych typów lasów, w parkach i zaroślach. Często pod brzozami, sosnami, świerkami i dębami. Spotykany pojedynczo i gromadnie, zwykle w dużych ilościach.
Do rodzaju Paxillus należy 6 gatunków. Są to:
- Paxillus ammoniavirescens
- Paxillus atraetopus
- Paxillus involutus
- Paxillus ionipus
- Paxillus psammophilus
- Paxillus rubicundulus
Występuje również pod nazwami: Agaricus adscendibus Bolton; Agaricus contiguus Bull. & Vent.; Agaricus contiguus Bull.; Agaricus involutus Batach; Agaricus involutus var. involutus Batsch; Omphalia involuta (Batsch) Gray; Omphalia involuta var. involuta (Batsch) Gray; Paxillus involutus var. excentricus Fr.
Krowiak podwinięty, Paxillus involutus (Batsch) Fr. 1838 | systematyka |
|
|---|---|
| budowa | Kapelusz średnicy od 30 do 250 mm. Kolor ochrowobrązowy, płowy, rdzawooliwkowy, szarooliwkowy, rdzawobrązowy, oliwkowy, orzechowy. U młodych owocników wypukły. Brzeg podwinięty, skórka przy brzegu zamszowa, rowkowana. Pokrytych jasnym, drobnym kutnerem. Z wiekiem pośrodku płaski lub wklęsły, lejkowaty, często z garbkiem na wierzchołku. W środku gładka. Sucha i lśniąca w porze suchej. Podczas deszczowej pogody nieco lepka. U starszych, rozłożystych owocników brzeg zafalowany. Blaszki szerokości 4 do 6 mm. Początkowo białoochrowe, następnie oliwkowoochrowe, oliwkowobrązowe. Uszkodzone barwią się rdzawobrunatnie. Zbiegające i gęste. Rozwidlone i z łącznikami. Przy trzonie mogą tworzyć nibyrurki. Dają oddzielić się od miąższu. Trzon wysokości od 30 do 80 mm. Grubość od 10 do 25 mm. Koloru jaśniejszego od kapelusza, żółtoochrowego. Brązowiejący w miejscu zgniecenia. Krótki i prosty. Cylindryczny. Zwężający się u podstawy. Pełny, gładki, nagi. Miąższ jest barwy bladoochrowej lub brązowawej, a u podstawy trzonu rdzawobrązowawej. Miękki, mięsisty, soczysty i elastyczny. W smaku i zapachu kwaskowy. Uszkodzony, uciśnięty lub rozkrojony, ciemniej. Zarodniki w wysypie koloru rdzawobrązowego lub żółtobrązowego. W kształcie elipsoidalne. Powierzchniowo gładkie. Koloru ochrowobrązowawego. Wielkość od 8 do18 x 4.5 do 6 µm. |
| uwagi | OSTRZEŻENIE! Dawniej uważany za gatunek jadalny lub jadalny gorszej jakości, a jeszcze niedawno jako szkodliwy tylko w stanie surowym. Grzyb śmiertelnie trujący!. Jest przyczyną dużej liczby zatruć, choć po spożyciu nie u wszystkich i nie od razu występują objawy zatrucia. Przebieg jest różny i zależy od osobniczej wrażliwości organizmu. Substancje w nim zawarte gromadząc się we krwi powodują rozkład jej czerwonych ciałek. Zatrucie ma objawy białaczki. Gatunek podobny to: krowiak aksamitny - Paxillus atrotomentosus (Batsch) Fr. oraz stare owocniki mleczaja paskudnika - Lactarius turpis Fr. Inne nazwy to: bydlęca gęba, gwoździak podwinięty, krowia gęba, krowia warga, krówka, krowiak, pieczeń, podolszówka, olszówka, olchówka, świnka pospolita, tłuszcz, tłustocha. |
| piśmiennictwo |
Komentarze
Brak komentarzy.
