Rośliny

Roślina dwuletnia.
Łodyga: zielona, Na całej długości, z wyjątkiem części podkwiatostanowej wcinano-kolczasto-skrzydełkowata, wyprostowana, rozgałęziona, nieco pajęczynowato omszona.
Liście: zielone, miękkie. Spód blaszki liściowej jest szarawokutnerowaty lub białawopajęczynowaty. Blaszka liściowa jest niegłęboko wrębna lub klapowana. Liście dolne są lirowato pierzastosieczne; zaś liście wyższe są pierzastoklapowane lub wrębne. Brzeg blaszki liściowej ze słabymi kolczastymi szczecinkami.
Kwiaty: liliowopurpurowe, zebrane w kwiatostany typu koszyczek. Wszystkie kwiaty są rurkowate i obupłciowe. Włoski puchu kielichowego są nitkowate, szorstkie, u nasady zrośniete. Dość drobne, jaowatokoliste koszyczki skupione po 2-3, rzadziej pojedyncze, znajdują się na szczycie łodygi i jej rozgałęzień. Dno kwiatostanowe koszyczka zaopatrzone jest w szczeciniaste plewniki. Człony okrywy są słabo odgięte. Zewnętrzne są znacznie krótsze od wewnętrznych, które są barwne.
Okres kwitnienia: od czerwca do jesieni.
Owoce: nagie niełupki.

Roślina wieloletnia, całkowicie zanurzona poza okresowo wytwarzaną rozetą liści szczytowych, która niekiedy unosi się na powierzchni.
Łodyga: delikatna, okrągła w przekroju, gładka.
Liście: nieprzezroczyste, na szczycie pędu zebrane w rozetę. Kształt liści bardzo zróżnicowany: od równowąskich, które posiadają wcięcie na szczycie, poprzez lancetowate, do łopatkowato-odwrotnie jajowatych o 3 (a czasem więcej) nerwach.
Kwiaty: rozdzielnopłciowe, podwodne. Kwiaty pręcikowe (męskie) z 1 pręcikiem. Kwiaty słupkowe (żeńskie) o długiej i grubej szyjce słupka, która długo pozostaje na owocu. Słupek jest 2-komorowy, 4-nasienny.
Okres kwitnienia: od maja do września.
Owoc: mały, okrągławy, nieoskrzydlony typu rozłupka.

Wieloletnia bylina tworząca rozłogi .
Łodyga: wzniesiona, dołem pokładająca się, białofilcowata z rozpostartymi rozłogami. Łodygi kwiatonośne są proste i nierozgałęzione.
Liście: są z obu stron nagie lub białofilcowate. Liście dolne (odzimkowe) są łopatkowato odwrotnie jajowate, tępe, ostro zakończone, z wierzchu zwykle zielone, część spodnia, podobnie jak łodyga, białofilcowata. Liście górne są równowąskie i ostre.
Kwiaty: zebrane w kwiatostany typu koszyczek - czerwonoróżowy z kwiatami słupkowymi (żeńskimi) i biały lub różowy z kwiatami pręcikowymi (męskimi), nibyobupłciowymi. Koszyczki dodatkowo zebrane są w gęstą baldachokształtną wiechę. Roślina dwupienna - kwiaty męskie i żeńskie występują na różnych roślinach. Kwiaty w koszyczkach roślin żeńskich są nitkowate, a włoski puchu kielichowego tych kwiatów także są nitkowate. W koszyczkach z kwiatami męskimi występują rurkowate, zwykle 5-ząbkowe kwiaty nibyobupłciowe z pręcikami i niedorozwiniętymi słupkami. Woski puchu kielichowego tych kwiatów są na szczycie maczugowato zgrubiałe. Człony okrywy koszyczka są wełniste, w górnej części błoniaste. Koszyczki z kwiatami słupkowymi o członach okrywy czerwonoróżowych, połyskujących; wewnętrzne człony okrywy tych koszyczków są ostre, często dłuższe od kwiatów. Koszyczki z kwiatami pręcikowymi mają człony okrywy srebrzystobiałe lub różowe, tępe, krótsze od kwiatów.
Okres kwitnienia: od maja do lipca.
Owoce: niełupki.

Wieloletnia bylina.
Łodyga: zielona, bruzdowana, wyprostowana, w górze słabo rozgałęziona lub nierozgałęziona, zwykle z 3-5 koszyczkami.
Liście: pojedynczo lub (częściej) nierówno podwójnie parzystosieczne (wyjątkowo niepodzielone), delikatnie, cienko, pajęczynowato omszone. Liście łodygowe są siedzące, a odzimkowe ogonkowe. Blaszka liściowa z odcinkami równolancetowatymi lub równowąskimi. Brzeg blaszki liściowej jest cały lub ząbkowany.
Kwiaty: purpurowe, rzadziej różowe, zebrane w kwiatostany typu koszyczek. Kwiaty brzeżne są skośnie lejkowate, znacznie dłuższe, strzępiaste, bezpłciowe (płonne). Kwiaty wewnętrzne – rurkowate (drobne), obupłciowe. Pojedyncze koszyczki znajdują się na szczycie łodygi i jej rozgałęzień. Okrywa koszyczka jest kulistawo jajowata. Człony okrywy są gładkie, częściowo przykryte przez czarne przyczepki. Przyczepki mają trójkątny kształt, po bokach zbiegają wzdłuż listków okrywy. Frędzle mają żółtobrunatne zabarwienie.
Okres kwitnienia: od lipca do sierpnia.
Owoce: niełupki z niepierzastym puchem kielichowym .

Wieloletnia bylina charakteryzująca się bardzo dużą zmiennością i pajęczynowatym owłosieniem.
Łodyga: zielona, kanciasta, szorstka, wyprostowana, często od połowy rozgałęziona.
Liście: najczęściej niepodzielone, naprzeciwległe, łodygowe siedzące, odzimkowe ogonkowe. Blaszka liściowa liści odzimkowych (dolnych) jest o kształcie jajowatym lub lancetowatym. Brzeg blaszki liściowej jest cały lub grubo ząbkowany, ewentualnie głęboko wrębny. Blaszki liściowe pozostałych liści są lancetowate do eliptycznych, ze zwężona nasadą. Brzeg blaszki liściowej jest cały lub z odległymi ząbkami. Liście te mogą być gładkie lub słabo szorstkie (lekko owłosione).
Kwiaty: liliowo purpurowe do czerwono purpurowych, zwykle brzeżne skośni lejkowate, znacznie dłuższe, strzępiaste, bezpłciowe (płonne), wewnętrzne – rurkowate (drobne), obupłciowe; zebrane w kwiatostany typu koszyczek. Koszyczki znajdują się na szczycie łodygi i jej rozgałęzień. Okrywa koszyczka jest kulistawa, zaś człony okrywy mogą mieć barwę od ciemnobrunatnej do srebrzystej. Są one przykryte przez przyczepki o bardzo rozmaitej barwie i postaci, często koliste, całobrzegie lub strzępiaste, niekiedy prawidłowo frędzlowate.
Okres kwitnienia: od czerwca do września.
Owoce: niełupki pozbawione puchu kielichowego .

Wieloletnia zielna, kępkowa bylina, która nie wytwarza rozłogów. Początkowo jest jasnozielona, później przebarwia się na kolor żółtozielony. Cechą charakterystyczną jest to, że roślina ta jest bardzo szorstka.
Łodyga: ostrokanciasta i szorstka, o zwisającym szczycie. Łodygi są ulistnione wysoko.
Liście: mają jasnozielone blaszki, są nagie, płaskie, a na brzegu szorstkie. Są dłuższe od łodygi. Pochwy liściowe pozbawione są sieciowatych włókien. Dolne pochwy mają brunatne zabarwienie.
Kwiaty: roślina jednopienna, o rozdzielnopłciowych kwiatach zebranych w kłosach. Na szczycie łodygi znajduje się kłos męski (pręcikowy). Jest on wąskocylindryczny, w kolorze rdzawoczerwonym. Kwiaty męskie mają 3 pręciki. Szypułkowe, skupione, odstające, zwisające kłosy żeńskie (słupkowe) w liczbie 3-6 umieszczone są na łodydze niżej. Są one wałeczkowate i baldaszkowato zbliżone do siebie. Kwiaty żeńskie mają słupek z trzema znamionami, które wychylają się z pęcherzyka. Przysadki kwiatowe są krótsze od pęcherzyków lub podobnej do nich długości, jasnozielone z białym brzegiem, o kształcie jajowatym, ku górze pikowane, wybiegające w bardzo długi, sztyletowaty kolec o szorstkich brzegach. Podsadki kłosów są liściowate, dłuższe od kwiatostanu, najniższa podsadka jest z jasną pochwą. Okres kwitnienia: od maja do czerwca.
Owoc: jajowaty, trójkanciasty, brązowy orzeszek otoczony charakterystycznym dla turzyc pęcherzykiem.